Page 94 - ATA YAYINCILIK 8. Sınıf Sınır Tanımayan Dil Bilgisi
P. 94

ANLATIM BOZUKLUKLARI - 1


            7.   Cümlede  fiilimsilerin  uygun  yerde  kullanılmaması   9.   Sıfat ve isim tamlamalarında dil bilgisi kurallarına
                anlatım bozukluğuna neden olur. Örneğin, “Kimin   aykırı  kullanımlar,  tamlayan  ve  tamlanan  arasın-
                yetenekli, kimin olmadığını bu yarışın sonunda an-  daki uyumsuzluk ve yanlış anlama neden olabile-
                layacağız.”  cümlesinde  fiilimsinin  kullanılmaması   cek  tamlamalar  anlatım  bozukluğuna  neden  olur.
                anlatım bozukluğuna neden olmuştur. Cümle “Ki-  Örneğin, “Jimnastik ve su sporları arasında tercih
                min  yetenekli  olduğunu,  kimin  olmadığını  bu  ya-  yapması gerekiyordu.” cümlesinde aynı tamlanana
                rışın  sonunda  anlayacağız.”  şeklinde  düzeltilirse   bağlanan jimnastik ve su tamlayanları anlatım bo-
                cümledeki anlatım bozukluğu giderilmiş olur.    zukluğuna neden olmuştur. Su sporları tamlaması
                                                                doğru  iken  jimnastik  sporları  uygun  bir  tamlama
                Bu  bilgiye  göre  aşağıdakilerin  hangisinde  fii-
                                                                değildir. Cümle “Su sporları ve jimnastik arasında
                limsi eksikliğinden kaynaklanan bir anlatım bo-
                                                                tercih  yapması  gerekiyordu.”  şeklinde  düzeltilirse
                zukluğu vardır?
                                                                cümledeki anlatım bozukluğu giderilmiş olur.
                A)  Hem  yemek  yiyip  hem  de  konuşmaya  çalış-
                                                                Bu bilgiye göre aşağıdakilerin hangisinde tam-
                   mazsan sevinirim.
                                                                lama  yanlışlığından  kaynaklanan  bir  anlatım
                B)  Pilavını ve köftesini bitirip tatlı siparişi verdi.
                                                                bozukluğu vardır?
                C)  Futbolcular ve hakemler sahaya girince tribün-
                   ler birden hareketlendi.                     A)  Kabak ve ay çekirdeği almak istiyorsanız size
                D)  Sarı kravatını ve mavi ceketini giyip aynanın   bizim mahalledeki kuru yemişçiyi tavsiye ede-
                   karşısında kendisine şöyle bir baktı.            bilirim.
                                                                B)  Doğu ve batı edebiyatının eşsiz eserlerini bu
                                                                    fuarda bulabilirsiniz.
                                                                C)  Yazlık  ve  kışlık  lastiklerinizi  bizden  alın,  yola
                                                                    güvenle çıkın.
                                                                D)  Yağlı ve minder güreşinde kazandığı madalya-
            8.   Çokluk  anlamı  taşıyan  belgisiz  zamir  ve  sıfatlar   ları ve altın kemerleri evindeki kasada saklıyor.
                özne görevinde kullanıldıklarında yüklem tekil olur.
                Örneğin,  “Birçok  işçi  sizin  bu  şirketin  patronu  ol-
                duğunuzu  bilmezler.”  cümlesinde  birçok  sözcüğü
                çokluk anlamı verdiği için yüklemin tekil olması ge-
                rekir. Cümle “Birçok işçi sizin bu şirketin patronu ol-
                duğunuzu bilmez.” şeklinde düzeltilirse cümledeki
                anlatım bozukluğu giderilmiş olur.

                Bu  bilgiye  göre  aşağıdakilerin  hangisinde  yu-
                karıdaki  kurala  uyulmadığından  kaynaklanan
                bir anlatım bozukluğu vardır?
                A)  Deniz  kenarında  yürüyüşe  çıkan  insanlar  te-
                   miz havanın tadını çıkarıyorlar.
                B)  Birçok leylek köydeki eski yuvasına döndü.
                C)  Birkaç  araştırmacı  gök  taşının  nereye  düştü-
                   ğünü bulmak için uğraşıyorlar.
                D)  Hepsi sizin bu konuda ne düşündüğünü merak
                   ediyor.


                                                                                                     93
   89   90   91   92   93   94   95   96   97   98   99