Page 116 - ATA YAYINCILIK 8. Sınıf Ben Korkmam T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük Soru Bankası

ATATÜRKÇÜLÜK VE ÇAĞDAŞLAŞAN
TÜRKİYE

TOPLUMSAL ALANDAKİ GELİŞMELER

KILIF KIYAFET DEĞİŞİKLİĞİ SOYADI KANUNU (21 Haziran 1934)
✦ Osmanlı Devleti’nde birçok dinden ve milletten insanlar ya- ✦ Osmanlı Devleti’nde soyadı uygulaması olmadığı için insanlar
şadığı için kıyafetler de kişilerin inanç ve ait oldukları millete baba adı veya değişik lakaplarla tanınırdı.
göre değişiklik göstermiştir. ✦ Askerlik, tapu ve nüfus gibi devlet işlerinde karışıklıklar mey-
✦ Kıyafette birliği sağlamak ve Türk halkına çağdaş görünüm dana gelmekteydi.
kazandırmak amacıyla Atatürk “Şapka Kanunu” ile kıyafet in- ✦ Soyadı Kanunu ile her ailenin bir soyadı alması zorunluluğu
kılabını başlatmıştır. getirilmiştir.
✦ 25 Kasım 1925’te çıkarılan “Şapka Kanunu” ile erkeklerin ✦ Ağa, hacı, hoca, molla, bey gibi ayrıcalık bildiren isim ve la-
şapka takması zorunlu hâle getirilmiştir. kaplar yasaklanmıştır.
✦ 1934 yılında alınan kararla din adamlarının ibadethaneler dı- ✦ Böylece toplumda eşitlik sağlanmıştır.
şında dinî kıyafetlerle gezmesi yasaklanmıştır.
Soyadı Kanunu toplumda eşitlik sağlaması yönüyle
TEKKE, ZAVİYE VE TÜRBELERİN KAPATILMASI Atatürk’ün halkçılık ilkesi doğrultusundadır.
(30 Kasım 1925)
✦ Dinî amaçlarla insanların gittiği mekânlar olan tekke ve zavi- 1934 yılında Mustafa Kemal’e TBMM’de alınan kararla
yeler Osmanlı Devleti’nin son dönemlerinde asıl amaçlarının “Atatürk” soyadı verilmiştir.
dışına çıkarak bozulmuştur.
KADINLARA EĞİTİM, KÜLTÜR, SOSYAL VE SİYASAL
✦ 30 Kasım 1925’te çıkarılan kanunla tekke, zaviye ve türbeler ALANDA VERİLEN HAKLAR
kapatılmıştır.
✦ Tevhid-i Tedrisat Kanunu ile karma eğitim anlayışı benimse-
✦ Bundan sonra şeyh, mürit, derviş ve dede gibi unvanlar ya- nip kız çocuklarına da eğitim zorunlu hâle getirilmiştir. (1924)
saklanmıştır.
✦ Medeni Kanun ile toplumsal ve ekonomik alanlarda kadınlara
Tekke, zaviye ve türbelerin kapatılması laiklik ilkesi birçok hak ve eşitlik getirilmiştir. (1926)
doğrultusunda yapılan bir inkılaptır. ✦ Siyasal haklar olarak kadınlara;
• 1930 yılında belediye seçimlerine katılma,
TAKVİM, SAAT VE ÖLÇÜLERDE YENİLİK
• 1933 yılında muhtarlıklara seçilme,
✦ Osmanlı Devleti’nde ölçü birimleri bölgeden bölgeye farklılık
göstermekte olup ölçü ve tartılarda birlik yoktu. • 1934 yılında milletvekili seçme ve seçilme hakkı verilmiştir.
✦ Takvim olarak hicri ve Rumi takvim kullanılmaktaydı. Aynı za-
manda güneşin doğuş ve batışına göre ayralanan alaturka
denilen saat kullanılmaktaydı.
✦ Yapılan Yenilikler:
İlk kadın pilot İlk kadın doktor İlk kadın Bakan
✦ Rumi ve hicri takvim yerine miladi takvime geçilmiştir. Sabiha Gökçen Safiye Ali Türkan Akyol
(1 Ocak 1926)
✦ Alaturka saat yerine uluslararası saate geçilmiştir.
(1 Ocak 1926)
✦ Okka, arşın ve endaze yerine metre, litre ve kilogram kullanıl- İlk kadın İlk kadın muhtar İlk Türk kadın oyuncu
maya başlanmıştır. (1 Nisan 1931) başbakan Tansu Çiller Gül Esin Afife Jale
✦ Uluslararası rakamlar kullanılmaya başlanmıştır. ✦ Dünyadaki birçok gelişmiş ülke, kadınlara siyasal haklarını
✦ Resmî tatil, cumadan pazara alınmıştır. Türkiye’den sonra vermiştir.
✦ Kadınların bazı ülkelerde milletvekili seçilme hakkını elde et-
Yapılan bu yeniliklerle Avrupalı devletlerle ekonomik ve tiği tarihler şöyledir:
toplumsal alanda uyum sağlanmıştır.
Almanya 1918, Fransa 1944, İtalya 1945, Japonya 1945
Yunanistan 1949, Mısır 1956, İsviçre 1971...

115