Page 178 - ATA YAYINCILIK 7. Sınıf Ben Korkmam Türkçe Soru Bankası

FİİLLER

KONU TESTİ 28
2911
1. "Uzatma Veysel bu sözü 4. Duyulan geçmiş zaman kipi, fiilin karşıladığı oluş ve kılışın
Dayanmaz herkesin özü içinde bulunulan zamandan daha önce gerçekleştiğini ancak
Koruyalım yurdumuzu konuşanın bunu görmediğini, bilmediğini, başkasından duyup
Dost değil, düşman ağladı." öğrendiğini anlatır. Ayrıca bu kip, konuşanın oluş ve kılışı far-
(Âşık Veysel Şatıroğlu) kında olmadan işlediğini ve sonradan fark ettiğini ya da gör-
düğünü bildiren bir şekil ve zaman kalıbıdır.
Bu dizelerde geçen çekimli fiiller için aşağıdakilerden
hangisi söylenemez? Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde fiile eklenmiş
"-mış, -miş, -muş, -müş" eki cümleye "başkasından duyma"
A) 1. dizede geçen "uzatma" fiili emir kipinin olumsuz biçimi-
anlamı katmamıştır?
dir.
B) 2. dizede geçen "dayanmaz" fiili geniş zamanın olumsuz A) Ahmet, Avatar filmini çok beğenmiş.
biçimidir. B) Saatlerce bilgisayara baktığından gözlerin kızarmış.
C) 3. dizede geçen "koruyalım" fiili şimdiki zamanın 2. çoğul C) Burcu, Rize'ye yarın gelecekmiş.
kişisiyle çekimlenmiştir. D) Akın, tenis oynarken ayak bileğini burkmuş.
D) 4. dizede geçen "ağladı" fiili bilinen (görülen) geçmiş za-
manın üçüncü kişisiyle çekimlenmiştir.

5. Oluş fiilleri, herhangi bir etki altında olmaksızın bir varlıkta

2. Çekimli fiil, fiil kök ya da gövdelerine haber veya dilek kipleri kendiliğinden oluşan değişikliği anlatan fiillerdir.
ve sonrasında kişi ekleri getirilerek oluşturulur. Buna göre, aşağıdaki cümlelerin hangisinde "değişerek

Buna göre, "oku-" fiili aşağıdaki cümlelerin hangisinde yeni bir görünüm kazanma" durumu anlatılmaktadır?
çekimli fiil olarak kullanılmıştır? A) Sınav sonucunu duyunca çok sevindi.

A) Gözleri kan çanağına dönmüştü kitap okumaktan. B) Yağmur sabaha kadar sürdü.
B) Gazeteleri okuyup öyle başladı işe. C) Her akşam yarım saat yürürüm.
C) Ninem, dualar okur bize zarar gelmesin diye. D) Tarlada çapa yapmaktan parmakları nasırlaştı.
D) Öğretmenim, bu yıl okuyacaklarımızın listesini hazırladı.

6. Türkçede kipler ikiye ayrılır: haber kipleri ve dilek kipleri. Ha-
3. Fiilde anlam kayması, bir kipin başka bir kipin yerine kullanıl-
ber kipleri şimdiki zaman, görülen geçmiş zaman, duyulan
masıdır. Örneğin "Her gün dişlerimi fırçalıyorum." cümlesinde
geçmiş zaman, gelecek zaman ve geniş zaman; dilek kipleri
fiil (fırçalıyorum) şimdiki zamanla çekimlenmiştir. Ancak fiilin
şart, istek, gereklilik ve emir kiplerinden oluşur.
her gün yapıldığı belirtilerek geniş zaman kastedilmiştir.
Buna göre, aşağıdaki cümlelerin hangisinde anlam kay- Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde yüklem, dilek
ması vardır? kiplerinden biriyle çekimlenmemiştir?

A) Bizimkiler akşama doğru dönüyorlar. A) Akşam eve geç kalma sakın!
B) Yarınki piknik için herkes hazırlık yapmış. B) Keşke sen de bizimle gelsen.
C) Yaptığı hataları nihayet fark etti. C) Etrafı yine güzel kokular sardı.
D) Kargomuz en kısa zamanda gelecek. D) Bahçeye hep birlikte inelim.

177