Page 107 - ATA YAYINCILIK 7. Sınıf Ben Korkmam Türkçe Soru Bankası
P. 107
METNİN ANLAMI VE YAPISI
DÜŞÜNCEYİ GELİŞTİRME YOLLARI
KARŞILAŞTIRMA laştığınız şeyin hiç de eksilmediğini hatta za-
Birden çok kişi, nesne, olay veya kavramın benzer- manla arttığını görürsünüz. Bilginizi paylaşıyor-
Karşılaştırmada, karşı-
liklerinin ya da farklılıklarının incelenmesine karşı- sanız eğer, o paylaşıldıkça değer bulur zaten.
laştırılan unsurlardan biri
laştırma denir. BENZETME
daha baskın olabileceği
• Tiyatroda, sözün gücüne güç katan bir araçtır Benzer yönleri bulunan varlıklardan zayıf olanın
gibi unsurlar arasında
dekor. Romanda çevre betimlemesi ne ise tiyat- güçlü olana benzetilmesine benzetme denir. Söz
eşitlik de söz konusu
roda da dekor odur. Betimleme, nasıl süs olsun sanatı olan benzetmeden farklı olarak çeşitli durum
olabilir. Önemli olan
diye romana konulmazsa tiyatroda da dekor, so- ya da olguların birden fazla cümle içerisinde birbiri-
karşılaştırmanın sonucu
kak fotoğrafçılarının arkalık olarak kullandıkları ne benzetilmesi ile de oluşturulabilir.
değildir.
manzaralı bez gibi, süs olsun diye sahnede öy- • Arabacı, iyi beslenmiş genç atlarına sevgiyle
lece kullanılmaz. baktı. İkisi de aynı hizada yürüyor, biri diğerini
TANIMLAMA geçmiyordu. İki at bu hâlleriyle emirlere uyan bi-
Bir varlığın ya da kavramın temel özellikleriyle açık- rer asker gibiydiler.
lanmasına tanımlama denir. Tanımlama "Bu nedir?" KİŞİLEŞTİRME
sorusuna cevap vermektir. İnsan dışındaki varlık ya da kavramlara insana ait
• Japonya’da hem kadınların hem de erkeklerin özellikler yüklemeye kişileştirme denir.
giydiği, önden çapraz olarak kavuşan, geniş bir • Evin boğucu havasından biraz olsun kurtulabil-
kemerle tutturulan, bol, uzun etekli ve uzun kol- mek için dışarı çıktım, sonra döndüm. Sahiple-
lu, Japonların ulusal giysisine kimono denir. rim meşguller. Bir borç mu alacak mı meselesi
ÖRNEKLENDİRME varmış, öyle bir şeyler. Gidip Buse'nin kucağına
Bir metinde örneklen-
Düşünceyi daha anlaşılır hâle getirmek için bu dü- oturuyorum beni sevsin diye. Onun da hep ödevi
dirmenin bulunduğunu
şünceyi ifade eden örnekler kullanmaya örneklen- var. Benim mamamı, suyumu vermekle bitmiyor
kabul etmek için tek bir
dirme denir. ki... Ben canım istediğinde oynamak, canım iste-
örneğin verilmiş olması diğinde sevilmek istiyorum.
• Ankypa, Ancyra, Angora, Engürü, Ankara... Ta-
yeterlidir.
rih boyunca pek çok farklı adla anılan Ankara; SAYISAL VERİLERDEN YARARLANMA
Hititler, Frigler, Lidyalılar, Galatlar, Romalılar, Sözü edilen düşünceyi, sayısal veriler kullanarak
Selçuklular ve Osmanlılar gibi birçok eski me- desteklemeye sayısal verilerden yararlanma de-
deniyetin yaşamış olduğu çok eski bir yerleşim nir.
yeri. • Büyük Okyanus’ta, Filipinler’in doğusunda yer
TANIK GÖSTERME alan Mariana Çukuru’nun tabanı su yüzeyinin
İleri sürülen düşünceyi desteklemek amacıyla ala- tam 10.928 metre altında. Yaklaşık 11 kilomet-
nında söz sahibi bir kişinin sözlerine yer vermeye relik bu derinliği, Mariana Çukuru’na Dünya’nın
tanık gösterme denir. Tanık gösterilen kişinin söz- bilinen en derin noktası olma özelliği kazandır-
leri tırnak içinde verilmektedir. mış. Öyle ki Mariana Çukuru’nun tabanına 5.137
metre yüksekliğindeki zirvesiyle yurdumuzun en
• "Bir mum, diğer mumu tutuşturmakla ışığından
yüksek dağı olan Ağrı Dağı’ndan üst üste iki
Bir metinde birden fazla bir şey kaybetmez." diyor Mevlâna. Demek isti-
tane koysak bile yine de su yüzeyinde bir adacık
düşünceyi geliştirme yor ki sizde olanı paylaştığınızda aslında sizde
bile göremezdik. Elbette Ağrı Dağı’nın yüksek-
yolunun bir arada kulla- olan eksilmez. Malınızı paylaşıyorsanız belki o
liğinin deniz seviyesinden itibaren olduğunu da
nılması sıklıkla rastlanan an için malınız eksilmiş gibi gelebilir size. Fakat
hatırlatmamız lazım.
bir durumdur. zaman geçtikçe bunun doğru olmadığını, pay-
106
