Page 156 - ATA YAYINCILIK 6. Sınıf Ben Korkmam Türkçe Soru Bankası
P. 156

DİL BİLGİSİ


                                                 SIFAT


          İsim soylu sözcüklerden olan sıfatlar; isimler-  İşaret Sıfatları
          den önce gelerek onları niteleyen, nasıl olduk-  Varlık ya da kavramları gösterme, işaret etme
          larını gösteren veya çeşitli yönlerden belirten   yoluyla belirten sıfatlardır. Genellikle bu, şu, o   Sıfatlarda Pekiştirme
          sözlerdir.                                   kelimeleri işaret sıfatı olarak kullanılır.  Sıfat olan kelimenin
          ☞  İsimler somut veya soyut bir nesne olduk-  •  Bu düşünceye katılmam mümkün değil.      ilk hecesine m, p, r,
            ları,  kendi  başlarına  bir  varlığı  karşıladık-  Sayı Sıfatları                      s ünsüzlerinden biri
            ları  hâlde  sıfatlarda  böyle  bir  özellik  yok-                                      getirilerek sıfatların
            tur. Kendi başlarına bir varlığı, bir nesneyi   Varlık  ya  da  kavramları  sayı  yoluyla  belirten   anlamları pekiştirile-
            temsil edemezler. Yani bir sıfat cümlede tek   sıfatlardır.                             bilir.
            başına kullanılamaz, kullanılırsa da sıfat ol-  •  Üç elmayı aramızda bölüşerek yedik.
            maz.                                       Soru Sıfatları                               Örnek:
          ☞  İsimler iyelik, çokluk, durum gibi isim çekim   Varlık veya kavramları soru yoluyla belirten sı-  Bembeyaz, tertemiz,
            eklerini alabildikleri hâlde sıfatlar bu ekleri   fatlardır. Başlıcaları şunlardır: Kaç, kaçar, ka-  büsbüyük, sapsarı vb.
            alamazlar. İsimler ile eksiz birleşirler ve her   çıncı, hangi, ne, nasıl, neredeki vb.
            zaman sıfat tamlaması oluştururlar.        •  Hangi pastayı beğendiğini söyler misin?

            •  Çocukluğum bu büyük evde geçti.         Belgisiz Sıfatlar
                                                       Varlık  veya  kavramların  sayı  ve  miktarlarını
                    Sıfat     Sıfat     İsim
                                                       açık ve kesin olarak değil, kabataslak ve belir-
          ☞  Sıfatlar niteleme sıfatları ve belirtme sıfatla-  siz olarak bildiren sıfatlardır. Başlıcaları şunlar-
            rı olarak iki temel gruba ayrılır.         dır: Bazı, bir, biraz, birçok, birkaç, hiçbir, birta-  Sıfatlar, anlamı pekiş-
                                                       kım, bütün, çok, çoğu, her, hiç, kimi vb.    tirmek için sıklıkla iki-
                                                                                                    leme olarak kullanılır.
          NİTELEME SIFATLARI                           •  Kimi insanlar düzenli yaşamayı başarır.
                                                                                                    Örnek:
          Canlı ve cansız varlıkların renk, şekil, tat, koku,
          mesafe,  huy,  alışkanlık,  yetenek,  beceri  gibi                                        Koca koca insanlar,
          türlü iç ve dış özelliklerini bildiren sıfatlardır.  Aşağıdaki cümlelerde geçen altı çizili sı-  hızlı hızlı adımlar vb.
                                                        fatlardan hangisi farklı bir türdedir?
          •  Okulda giymek için gri pantolon ve mavi ka-
            zak aldım.                                  A)  Evimiz gür ormanlar arasında saklıydı.
          ☞  Niteleme sıfatları isme sorulan nasıl soru-  B)  Dalgalı saçları yüzünü kapatıyordu.
            suna cevap verirler.                        C)  Çocukken soğuk günlerde evde toplanır-
            •  Ucuz bir araba almak istiyorum.             dık.

               "Nasıl  bir  araba?"  sorusunun  cevabı   D)  Çevremizden birtakım sesler geliyordu.  Sıfatlarda Küçültme
               cümlede  geçen  niteleme  sıfatı,  yani
               ucuz kelimesidir.                                                                    Sıfatlara -ce, -cik, -(ı)
                                                                                                    msı, -(ı)mtırak ekle-
                                                        "A" seçeneğinde gür ormanlar, "B" seçene-   rinin getirilmesiyle
          BELİRTME SIFATLARI                            ğinde dalgalı saçlar, "C" seçeneğinde soğuk   sıfatların anlamı daral-
                                                        günler tamlamaları niteleme sıfatları ile ku-
          Kişileri,  nesneleri  ve  diğer  kavramları  karşı-                                       tılabilir.
          layan;  isimleri  işaret,  soru,  belirsizlik  ve  sayı   rulmuştur ve isme sorulan "Nasıl?" sorusuna   Örnek:
          bakımından belirten sıfatlardır. Dört alt gruba   cevap verir. "D" seçeneğinde ise belgisiz sı-  Mavimsi, sarımtırak,
          ayrılır.                                      fat -birtakım- kullanılmıştır.
                                                                                      Cevap: D      küçücük, genişçe vb.


                                                                                                                 155
   151   152   153   154   155   156   157   158   159   160   161