Page 89 - ATA YAYINCILIK 5. Sınıf Ben Korkmam Türkçe Soru Bankası

METNİN ANLAMI VE YAPISI

HİKÂYE UNSURLARI / METİNLER ARASI KARŞILAŞTIRMA

HİKÂYE UNSURLARI METİNLER ARASI KARŞILAŞTIRMA

Bir olayın anlatıldığı metinlerde bu olayla bir- İki metin çeşitli yönlerden birbirine benzeyebi-
likte yer, zaman ve kişiler; hikâyenin temel lir veya birbirinden ayrılır. Metinlerde işlenen
Bir metinde bazı unsurlarını oluşturur. Bir metinde bu unsurla- konu, verilmek istenen mesaj, kullanılan dil ve
hikâye unsurları hiç ol- rın tamamı bir arada olabileceği gibi bir ya da anlatım özellikleri, metin türü, hikâye unsurları
mayabilir, bazı hikâye birkaçı eksik olabilir. karşılaştırılabilir.
unsurları ise vardır
ancak belirgin değildir. Olay: Hikâyenin en temel unsurudur. Anlatı-
Örneğin “Bir zamanlar lan, üzerinde söz söylenen durumdur.
adil ve merhametli bir I. Metin
padişah varmış.” cüm- Kişiler: Hikâyenin merkezinde yer alan kişi ya Bahar mevsimi, bütün güzelliği ile geri
lesinde bir zamanlar da kişilere ana karakter, diğerlerine de yardım- dönmüş. Çiçekler açmaya, kuşlar şarkı
ifadesi zaman belirtir cı karakter ya da yardımcı kişiler denir. söylemeye başlamış. Tarla kuşlarının da
ancak bu, belirli bir keyiflerine diyecek yokmuş. İki tarla kuşu,
zaman değildir. Yer: Hikâyede anlatılan olayın geçtiği mekân- çiçekler arasında uçup şarkı söylüyormuş.
dır. Tarla kuşlarından biri çok meraklıymış. Her
çalıya, ağaca konar, onlarla konuşurmuş.
Zaman: Olayın yaşandığı andır. Günün belir- II. Metin
li bir vakti, belirli bir gün, ay ya da yıl olabilir. Tuz satan bir pazarcı varmış. Bu pazar-
Bazen de hikâye daha belirsiz bir zamanda cı, ucuz tuz bulup böylece çok kâr etmeyi
geçebilir. düşünüyormuş. Sonunda deniz kenarında
bir yerde ucuz tuz satıldığını öğrenmiş.
Kahramanları insan Bu pazarcı, eşeğini alarak deniz kenarına
dışındaki varlıklar olan gitmiş. Eşeğe yükleyebileceği kadar tuz
eserlerde kişi yerine satın almış. Çuvalları eşeğe yüklemiş ve
varlık kadrosu ifadesi Birkaç balıkçı, bir gölün kıyısına gelmişler. yola çıkmış.
kullanılır. Gölde üç balık görmüşler. Bu balıklardan biri
akıllı, öbürü yarı akıllı, üçüncüsü ise akılsız- Aşağıdakilerden hangisi bu metinlerin
mış. Balıkçılar koşup ağ getirmeye gitmişler. ortak yönlerinden biridir?
Balıklar bunu sezmiş ve kaçmış.
A) İkileme kullanılması
Bu metinde hikâye unsurlarından hangi-
si belirgin değildir? B) Deyimlere yer verilmesi
C) Kişileştirmeye başvurulması
A) Kişi B) Yer
Hikâye unsurları, C) Olay D) Zaman D) 3. kişi ağzından anlatım yapılması
hikâyenin ögeleri,
hikâye haritası ifadele-
rinin hepsi aynı anlam- I. metinde kuşlara insan özelliği verilerek
da kullanılır. Hikâyede olay balıkçıların üç balığı gör- kişileştirme yapılmıştır ancak II. metinde ki-
mesi ve yakalamaya hazırlanmasıdır. Yer şileştirme yoktur. Bu iki metinde de olaylar
bir gölün kıyısıdır. Kişiler balıkçılar ve ba-
lıklardır. Olayın geçtiği zaman ise metinde 3. kişi ağzından anlatılmıştır. İkinci metin-
verilmemiştir. de deyim, her iki metinde de ikileme yoktur.
Cevap: D Cevap: D

88