Page 34 - ATA YAYINCILIK 5. Sınıf Ben Korkmam Sosyal BilgilerSoru Bankası

KÜLTÜR VE MİRAS

ANADOLU VE MEZOPOTAMYA UYGARLIKLARI

Mezopotamya Uygarlıkları

İlk Çağ’da Dicle ve Fırat Nehirleri arasına Mezopotamya adı verilmiştir. Mezopotamya uygun iklim koşulları, su
kaynaklarına yakınlığı, verimli ovaları ve ticaret yollarının bu bölge üzerinden geçiyor olması nedeniyle birçok
uygarlığa merkezlik yapmıştır.

Mezopotamya’da kurulan önemli uygarlıklar şunlardır:
Sümerler (MÖ 3500 - 2000)
✦ Mezopotamya’da kurulan ilk uygarlık olup şehir devletleri
hâlinde yaşamışlardır.

✦ Sümer şehirleri “Ensi” ya da “Patesi” adı verilen rahipler ta-
rafından yönetilmiştir.

✦ Çok tanrılı dinleri olan Sümerliler, şehrin tam ortasına “Zig-
gurat” adı verilen yedi kattan oluşan yapılar inşa etmişlerdir.
✦ Zigguratlar’ın üst katları gözlem evi olarak kullanılmıştır. Ast-
ronomi ve matematikte ileri giden Sümerler “Ay yılı esaslı
takvimi” icat etmişlerdir. Çivi Yazısı Ziggurat
✦ Sümerlerin tarihe en büyük katkıları yazıyı icat etmeleridir. Kil tabletler üzerine yazılan bu yazıya “çivi yazısı” adı verilmiştir.
✦ Tarihteki ilk yazılı kanunlar Sümer Kralı Urgakina tarafından hazırlanmıştır.
✦ Ulaşımı kolaylaştıran tekerlek de Sümerliler tarafından icat edilmiştir.

Babiller (MÖ 2105 - 338)

✦ Merkezi bir krallık olup başkentleri bugünkü Irak sınırları içerisinde yer alan “Babil” şehri-
dir.

✦ Babillerin en önemli hükümdarı “Hammurabi”dir. Hamurrabi, ilk anayasa olarak kabul edi-
len “Hammurabi Kanunları’nı” hazırlamıştır.
✦ Dünyanın yedi harikasından biri olarak kabul edilen “Babil’in Asma Bahçeleri” ile tanrıları
Marduk için yapılan “Babil Kulesi” bu uygarlığa ait en önemli eserlerdir.
✦ Astronomi alanında önemli çalışmalar yapmış Babiller Ay ve Güneş tutulmalarını önce-
den hesaplamışlardır. Hammurabi Kanunları
Urgakina kanunları “fidye” esasına dayanmakta olup çok sert değildir. Hammurabi yasaları ise “kısasa kısas”
esasına dayanmakta olup son derece sertttir.

Asurlar (2000 - 612)
✦ Merkezi bir krallık olup başkentleri bugünkü Irak sınırları içerisinde yer alan “Ninova” şehridir.

✦ Verimli tarım arazilerinin yetersiz olması nedeniyle, temel geçim kaynakları ticarettir.
✦ Ticareti korumak ve geliştirmek için Babiller gibi çok sert kanunlar çıkarmışlardır.
✦ Asurlar dünyanın ilk kütüphanesi olan Ninova Kütüphanesi’ni kurmuşlardır.

Asurlular’ın en çok ticaret yaptıkları yerlerden biri Anadolu’dur. Kayseri yakınında bulunan “Kültepe,” Asurlular
tarafından kurulan bir ticaret şehridir. Anadolu halkına yazıyı Asurlu tüccarlar öğretmiştir.

33