Page 30 - ATA YAYINCILIK 5. Sınıf Ben Korkmam Sosyal BilgilerSoru Bankası

KÜLTÜR VE MİRAS

ANADOLU VE MEZOPOTAMYA UYGARLIKLARI

Anadolu Uygarlıkları

Lidyalılar (MÖ 700 - 547)
✦ Batı Anadolu’da Gediz ve Büyük Menderes nehirleri arasında kurulmuştur.
✦ Merkezi bir krallık olan Lidyalılar’ın başkenti bugünkü Manisa yakınlarındaki
Sard şehridir.
✦ Temel geçim kaynakları ticaret olan Lidyalılarda yönetim, tüccarların elindedir.
✦ Tüccar bir toplum olan Lidyalıların takas yoluyla ticaret yapmada zorlanmala-
rı paranın icat edilmesini sağlamıştır.

✦ Lidyalılar, başkentleri Sard şehrinden başlayıp Orta Anadolu üzerinden Me-
zopotamya’ya kadar uzanan “Kral Yolu’nu” yapmışlardır. Lidya Paraları

Kral Yolu sayesinde Anadolu ve Mezopotamya arasındaki ticaret ve kültürel etkileşim artmıştır.

✦ Zenginlikleri ile ün salan Lidyalılar millî bir ordu kurmayıp dışarıdan tuttukları paralı askerlerden oluşan bir ordu kurmuş-
lardır. Buna bağlı olarak Lidyalılar uzun ömürlü olamamıştır.
✦ Fenike alfabesini kullanan Lidyalılar, mimari alanda ise tapınaklar, saraylar ve tiyatrolar yapmışlardır.
İyonlar (MÖ 1200 - 546)

✦ İlk Çağ’da Ege kıyılarında şehir devletleri hâlinde kurulmuşlardır.
✦ Temel geçim kaynakları deniz ticareti olan İyonlar, Ege, Akdeniz ve Kara-
deniz’e kıyısı olan toplumlarla ticaret yapmışlardır.
✦ İyonlar çok tanrılı Yunan dinine inanmış, insan formunda düşünülen tanrı-
lar ve aralarındaki mücadeleler İyon edebiyatı ve sanatına ilham kaynağı
olmuştur.
✦ İlk Çağ Anadolu uygarlıkları içinde bilim, sanat ve edebiyatta en ileri giden
uygarlıktır. Heredot, Tales, Pisagor, Hipokrat ve Homeros gibi bilim insan-
ları bu dönem yetişmiştir. İyon Tiyatrosu
✦ Demokrasi yönetimini Anadolu topraklarında ilk uygulayan uygarlık olan İyonlar, Fenike alfabesini kullanmışlardır.

İyonların, deniz ticareti ile uğraşmaları nedeniyle ekonomik durumlarının iyi olması, kültürel etkileşime açık olma-
ları, dini ve siyasi baskının olmamasına bağlı olarak bilim ve sanatta ileri gitmişlerdir.

Urartular (MÖ 900 - 600)
✦ Doğu Anadolu’da bugünkü Van civarında kurulmuştur.
✦ Başkenti Tuşpa şehridir.
✦ Urartular tarım, hayvancılık ve madencilikle uğraşmışlardır.

✦ “Şamran” adı verilen su kanalları yapmışlardır.
✦ Çok tanrılı din anlayışına sahip olan Urartular, ölümden sonra hayatın ol-
duğuna inandıkları için mezarlarını oda şeklinde yapmışlardır.
✦ Taş işçiliğinde ilerlemiş, kaleler ve duvarlar inşa etmişlerdir. Günümüzdeki Van Kalesi
Van Kalesi Urartulardan kalmadır.

29