Page 31 - ATA YAYINCILIK 3.Sınıf Dil Bilgisi

Yapım Ekleri

Sonuna geldiği kelimenin anlamını değiştiren ve yeni kelimeler türeten eklere yapım ekleri denir.
Aşağıda yapım eki alarak farklı anlamlar kazanmış bazı kelimeler verilmiştir. Bu kelimeleri inceleyelim.

kalem -lik ⇒ kalemlik neşe -li ⇒ neşeli

Kalem kelimesi “-lik” ekiyle kalem konulan Neşe kelimesi “-li” ekiyle keyifli, sevinçli

kutu anlamını kazanmıştır. anlamını kazanmıştır.

süt -çü ⇒ sütçü gemi -ci ⇒ gemici

Süt kelimesi “-çü” ekiyle süt satan kimse Gemi kelimesi “-ci” ekiyle gemide çalışan
anlamını kazanmıştır. veya gemi işleten kişi anlamını kazanmıştır.

ev -siz ⇒ evsiz ör -gü ⇒ örgü

Ev kelimesi “-siz” ekiyle evi olmayan kim- Ör kelimesi “-gü” ekiyle örülerek yapılmış
se anlamını kazanmıştır. şey anlamını kazanmıştır.

Basit Kelimeler

Yalnızca çekim eki almış veya kök hâlindeki kelimelere basit kelimeler denir.

masa çanta - da yol - a kalem - ler

Kök Kök Çekim eki Kök Çekim eki Kök Çekim eki

Masa, çantada, yola ve kalemler kelimeleri basit kelimelere örnektir.

Türemiş Kelimeler

Yapım eki alarak yeni bir anlam kazanan kelimelere türemiş kelimeler denir.

simit - çi ev - li acı - sız tuz - luk

Kök Yapım eki Kök Yapım eki Kök Yapım eki Kök Yapım eki

Simitçi, evli, acısız ve tuzluk kelimeleri türemiş kelimelere örnektir.

30