Page 30 - ATA YAYINCILIK 3.Sınıf Dil Bilgisi

Yapılarına Göre Kelimeler
Yapılarına göre kelimeler basit, türemiş ve birleşik olmak üzere üç gruba ayrılır. Yapılarına göre

kelimeleri öğrenebilmemiz için kelimenin kökünü ve o kelimeye gelen ekleri bilmemiz gerekir.
Bir kelimenin anlamlı en küçük bölümüne kök denir.

“Kitaplar” kelimesinin anlamlı en küçük bölümü yani kökü “kitap”tır. “-lar” ise “kitap” kelimesine
getirilen ektir. Ekler çekim ekleri ve yapım ekleri olmak üzere ikiye ayrılır.

Çekim ve yapım eklerinden birkaçının gösterildiği aşağıdaki şemayı inceleyelim.

EKLER

Çekim Ekleri Yapım Ekleri

• -i • -ler • -(i)m • -lık (-lik, -luk, -lük)

• -e • -lar • -(i)n • -lı (-li, -lu, -lü)

• -de • -(s)i • -cı (-ci, -cu, -cü, -çı, -çi, -çu, -çü)

• -den • -(i)miz • -sız (-sız, -suz, -süz)
• -(i)niz • -gı (-gi, -gu, -gü)

• -leri

Çekim Ekleri
Sonuna geldiği kelimenin anlamını değiştirmeyen eklere çekim ekleri denir.

“Ev” kelimesine getirilen çekim eklerini inceleyelim.

ev -i ⇒ evi ev -ler ⇒ evler ev -im ⇒ evim

ev -e ⇒ eve ev -in ⇒ evin

ev -de ⇒ evde ev -i ⇒ evi

ev -den ⇒ evden ev -imiz ⇒ evimiz

ev -iniz ⇒ eviniz

ev -leri ⇒ evleri

Ev kelimesine getirilen ekler kelimenin anlamını değiştirmemiştir.

29