Page 10 - lgs max kamp

8. Sınıf Türkçe Kamp Max - 1

11. İnsanlığın dokunaklı bir öyküsü olan Gılgamış Des- 13. Arabuluculuk yöntemi, uyuşmazlıkların taraflar ara-
tanı, MÖ 3000’in Sümer’inden, Asurlulara, Babillilere sında karşılıklı anlayış ve iş birliği ile çözümü için ta-
ve Anadolu’ya, Hititlilere kadar dilden dile dolaşan rafsız ve bağımsız bir arabulucunun yardımı ve kolay-
bir mit yani kutsal bir kahramanlık öyküsüdür. Gıl- laştırıcılığı ile dava açmadan, mahkemeye gitmeden
gamış; ejderhalarla, gölgelerle, kötülüklerle savaşan çözüme ilişkin karar verme yetisinin tamamen taraf-
Antik Yunan’da Herakles, Roma’da Herkül, Orta Çağ larda olduğu en iyi uyuşmazlık çözüm yoludur. Arabu-
mitolojisinde Saint George olarak gördüğümüz kah- luculuk ile taraflar bir araya gelir, uyuşmazlıklarını bir-
ramanların ilk örneğidir. Ülkemizden de geçen Fırat likte müzakere eder. Taraflar bir arabulucu yardımıyla
Nehri’nin kıyısında bulunan Uruk şehrinin kralıdır Gıl- iletişim engellerini, birbirlerini doğru anlayarak arala-
gamış. Kendisinin gerçekten yaşamış, Uruk şehrinin rındaki uyuşmazlığın doğmasına sebep olan temel
etrafını surlarla çevirmiş, Kiş sülalesinin beşinci kralı nedenleri ortadan kaldırmayı ve bir anlaşmaya ulaş-
olduğu da düşünülmektedir. mayı amaç edinir. Daha geniş bir perspektiften bakıl-
Bu metinden Gılgamış ile ilgili aşağıdakilerden dığında yalnızca mevcut uyuşmazlığı çözmekten öte,
hangisi çıkarılamaz? ilişkilerin devamlılığını sağlayan, taraflar arasındaki
çatışmayı uzlaşıya dönüştüren barışçıl ve dostane bir
A) Tarihte başka örnekleri de bulunan mitolojik kah- yöntemdir diyebiliriz. Mahatma Gandhi’nin söylediği
ramanlardan biridir. şu söz, arabulucunun nerede devreye girdiğini anla-
B) Olağanüstü maceralarında ejderhalarla ve göl- tır: “Sıkılmış yumruklarla el sıkışamazsınız.”
gelerle savaşmaktadır. Bu parçanın dili ve anlatımıyla ilgili aşağıdakiler-
C) Ülkemiz sınırları içinde yer alan ve Uruk adı ve- den hangisi söylenebilir?
rilen tarihî kentin kralıdır.
D) Gerçekten yaşadığı ve Kiş sülalesine mensup ol- A) Devrik cümlelere yer verilmiştir.
duğu düşünülmektedir. B) Birden fazla ikileme yer almıştır.
C) Öznel tanım cümlesi kullanılmıştır.
D) Olay örgüsüne dayanmaktadır.

12. I. Orta Asya’da yaşayan Türk topluluklarının inanç 14. Türk destanlarında yer alan merkezî kahraman tipi
sistemleri arasında atalar kültü, Gök Tanrı kültü, birçok çalışmaya konu olmuş ve çeşitli yönleriyle in-
totemizm ve Şamanizm sayılabilir. celenmiştir. Fakat merkezî kahraman tipine ait özel-
II. Şamanizm’de ise toplumun ruhsal merkezi sayı- likler bir kalıp oluşturacak şekilde uygulamalı olarak
lan şaman, insanlar ve ruhlar ya da yer ve gök ele alınmamıştır. Kuşkusuz Türk destan dünyasının
arasında bağlantıyı sağlar. hudutsuz zenginliği ve buna paralel olarak merkezî
kahramanların çeşitliliği böyle bir tasnifin yapılmasını
III. Şaman hem ruhsal rehberdir hem topluluğun
şifacısıdır, bedenleri ve ruhları iyileştiren, insan- zorlaştırmıştır. Çalışmanın zorluğuna rağmen Türk
lara yol gösterendir. destanlarında yer alan merkezî kahraman tipi ile ilgili
kalıp belirleme çalışmaları hiç yok değildir. Bunlardan
IV. Atalar kültünde, toplumdaki yaşlı kişiler hayat merkezî kahraman tipinin özelliklerini önemli ölçüde
tecrübelerinden dolayı birer bilge olarak görülür aksettiren tasniflerden biri Şakir İbrayev’e aittir. Söz
ve bunların öğütlerine büyük önem verilir. konusu tasnife Ö. Çobanoğlu, “Türk Dünyası Epik
V. Ayrıca ölmüş olan bir atanın ruhunun da bu dün- Destan Geleneği” adlı eserinde, İbrayev’in “Epos
yadaki akrabalarına yardım etmeye ve onları Âlemi” adlı eserinden alıntı yaparak yer vermiştir.
korumaya devam edeceğine inanılır. Buna göre merkezî kahraman tipi dört ana başlık ve
Numaralanmış cümleler mantık akışına göre sıra- bunlara bağlı alt başlıklar ile değerlendirilmiştir.
landığında baştan üçüncü cümle aşağıdakilerden Bu metnin türü aşağıdakilerden hangisidir?
hangisi olur?
A) Köşe yazısı B) Makale
A) II B) III C) IV D) V C) Deneme D) Destan

Kampın 10 Maksimumu