Page 45 - ATA YAYINCILIK 8. Sinif Paragraf Soru Dunyasi

1 PARAGRAF Metne Yönelik
Test Sorular

8 ve 9. soruları aşağıdaki metne göre cevaplayınız.

V- Oğuz lehçesi, gelişimini 13. yüzyıla değin sürdürdü. Ancak bu yüzyılda uzun süredir Batı’ya akan Oğuz Türkle-
ri ikiye ayrıldı. Bir kısmı İran, Azerbaycan, Irak ve Doğu Anadolu’ya yerleşti. Öteki kısmı Anadolu’nun ortasına
ve batısına aktı; Osmanlı Devleti’nin kuruluşu ile Boğazları geçip Balkanlara doğru uzandılar. Bu durumda bir
dil olayı da meydana geldi: Doğu’da kalan Oğuzların dilleri başka yönde, Batı’ya ilerleyenlerinki başka yönde
gelişti. Dolayısıyla adları da değişti. Doğu’da kalanlarınki “Azeri lehçesi” adı ve niteliğinde kendine az çok de-
ğişik bir yol çizerken Anadolu içlerine, oradan da Batı’ya uzanan Anadolu lehçesi “Türkiye Türkçesi” adı altın-
da gelişti. İşte Türkiye Türklerinin bugün kullanmakta oldukları lehçe budur.

PARAGRAF
Y- İslamlığın Türkler arasında yayılmasıyla birlikte bir yandan Asya içlerinde ilk bağımsız Müslüman devletleri olu-
şurken öte yandan da Müslüman Türklerin Batı’ya göçleri başlamıştı. Batı’ya göç eden Müslüman Türkler, ço-
Test
ğunlukla Oğuz boyuna mensuplardı. Bunların konuştukları lehçeye “Oğuz lehçesi” deniyordu. Bu lehçe, Gök-
türkçenin -Türkler Batı’ya ilerlerken- evrimleşmiş şekli gibiydi. Uygurcanın evrimleşmiş biçimi ise “Hakaniye
lehçesi” adını almış ve Asya’da kalmıştı.

Z- Hakaniye lehçesinde, Müslüman Türkler, İslamiyet etkisi altındaki ilk edebiyat ürünlerini verdiler. İlk ürün de
Kutagu Bilig oldu. Bunu başka ürünler izledi. Zaman içinde Hakaniye lehçesi yeni evrimler geçirdi ve “Çağatay-
ca” adını aldı. Çağatayca, 15. yüzyılın sonlarına kadar Asya’da görkemli bir dönem yaşadı ve Türkçenin en bü-
yük üstatlarından biri olan Ali Şir Nevaî’yi yetiştirdi. Ancak 16. yüzyıldan sonra -özellikle İngilizlerin Hindistan’a
el atmalarını izleyen dönemlerde- kısa zamanda dağılıp bir edebiyat dili olma niteliğini yitirdi.

8. Aşağıdakilerin hangisinde metnin bölümlerini ifade eden harfler “giriş, gelişme, sonuç” şeklinde sıralanmıştır?

A) V-Y-Z B) Y-Z-V C) Z-V-Y D) Y-V-Z

9. Metnin türüyle ilgili olarak en doğru değerlendirme aşağıdakilerden hangisidir?

A) Yazar, dil konusundaki düşüncelerini dile getirdiğinden bilgilendirici bir metindir.
B) Yazar, bilimsel bir konuyu açıklamış ve yorumlamıştır. Bu nedenle bilgilendirici bir metindir.
C) Yazar, konuyla ilgili duygu ve düşüncelerini etkileyici ifadelerle aktardığından bilgilendirici bir metindir.
D) Yazar, verdiği bilgileri tanımlarla desteklediği için bilgilendirici bir metindir.

45 8. SINIF