Page 6 - ATA YAYINCILIK 8. Sınıf Ben Korkmam Fen Bilimleri Soru Bankası

MEVSİMLER VE İKLİM

MEVSİMLERİN OLUŞUMU

Dünya, Güneş etrafında dolanırken (yani yıllık hareket yaparken) dönme eksenin-
de 23°27' lık bir eğimle hareket eder. Eksen Dönme ekseni
eğikliği
• Mevsimlerin oluşumunda Dünya’nın Güneş etrafındaki hareketi ve Dünya’nın
dönme eksenindeki eğiklik etkilidir. Ekvator düzlemi
• Dünya’nın eksen eğikliği nedeniyle Dünya’ya gelen Güneş ışınlarının açısı
değişir. Güneş ışınları dik geldiği zaman aydınlanma bölgesi küçük olup birim
yüzeye düşen ışık enerjisi fazladır. Böylece yaz mevsimi oluşur. Güneş ışın-
ları eğik açı ile geldiğinde aydınlanma bölgesi büyük olup birim yüzeye düşen Yörünge düzlemi
ışık enerjisi azdır ve kış mevsimi oluşur.

21 Mart

İlkbahar
Sonbahar

Mevsimlerin başlangıç tarihleri olarak 21 Haziran-21 Aralık (gün dö-
Yaz Kış
nümü) ve 21 Mart-23 Eylül (ekinoks) bilinir.
Kış 21 Aralık Yaz
21 Haziran
Sonbahar

23 Eylül
İlkbahar
21 Haziran: Güneş ışınları Kuzey Yarım Küre’deki Yengeç Dönencesi’ne öğlen dik gelir.
• Kuzey Yarım Küre’de yaz, Güney Yarım Küre’de kış mevsimi başlar.
• Kuzey Yarım Küre’de en uzun gündüz yaşanır. Bu tarihten sonra gündüzler kısalmaya, Ekvator Yengeç Dönencesi
geceler uzamaya başlar. Güney Yarım Küre’de ise tersi bir durum oluşur. Oğlak Dönencesi
Dik açıyla gelen Ekvator
• Kuzey Yarım Küre’de bu tarihten sonra gölge boyu uzar. ışınlar
Ekvator
• Bu tarihten itibaren Güney Yarım Küre’ye güneş ışınlarının geliş açısı büyür. Yengeç Dönencesi
Oğlak Dönencesi
Dik açıyla gelen Ekvator
21 Aralık: Güneş ışınları Güney Yarım Küre’deki Oğlak Dönencesi’ne öğlen dik gelir.
ışınlar
• Güney Yarım Küre’de yaz, Kuzey Yarım Küre’de kış mevsimi başlar.
Ekvator • Güney Yarım Küre’de en uzun gündüz yaşanır. Bu tarihten sonra gündüzler kısalmaya,
Ekvator Yengeç Dönencesi Oğlak Dönencesi geceler uzamaya başlar. Kuzey Yarım Küre’de ise tersi bir durum oluşur.
Yengeç Dönencesi Oğlak Dönencesi Ekvator
Dik açıyla gelen
ışınlar • Bu tarihten itibaren Güney Yarım Küre’de güneş ışınlarının geliş açısı küçülmeye başlar.
Dik açıyla gelen Ekvator
ışınlar
Ekvator Ekvator
Dik açıyla Dik açıyla
gelen ışınlar gelen ışınlar
23 Eylül: Güneş ışınları, Ekvator’a öğlen dik açıyla düşer.
• Dünya’nın her yerinde gece-gündüz eşitliği yani ekinoks (gece, gündüz eşitliği) yaşanır. Ekvator Ekvator
• Kuzey Yarım Küre’de sonbahar, Güney Yarım Küre’de ilkbahar başlar. Dik açıyla Dik açıyla
gelen ışınlar gelen ışınlar

Ekvator Ekvator 21 Mart: Güneş ışınları, öğlen Ekvator’a dik açıyla düşer ve Dünya’nın her yerinde eki-
Ekvator Dik açıyla Dik açıyla Ekvator
gelen ışınlar gelen ışınlar noks yaşanır.
Dik açıyla
Dik açıyla
gelen ışınlar gelen ışınlar
• Kuzey Yarım Küre’de ilkbahar, Güney Yarım Küre‘de sonbahar başlar.

5