Page 59 - ATA YAYINCILIK 8. Sınıf Ben Korkmam Fen Bilimleri Soru Bankası

DNA VE GENETİK KOD

MUTASYON VE MODİFİKASYON

Çevresel faktörlere bağlı olarak canlılarda görülen dış görünüş değişikliklerine modifikasyon denir.
Ortanca bitkisinin çiçekleri toprağın pH derecesine göre farklı renklerde açar. Bir araştırmacı ortanca bitkisinin renk değiştirmesi ile ilgili
aşağıdaki deneyleri yapıyor.
Ortanca bitkisini pH değeri Ortanca bitkisini pH değeri Pembe renkli ortanca bitkisi-
yüksek olan ortamda yetişti- düşük olan ortamda yetişti- ni pH değeri düşük ortamda
riyor. Bitkinin çiçekleri pem- riyor. Bitkinin çiçekleri mavi yetiştiriyor. Bitkinin çiçekleri
be renkli açıyor. renkli açıyor. mavi renkli açıyor.

Buna göre araştırmacı bu deneyi ile aşağıdakilerden hangisini kanıtlamıştır?
A) Modifikasyon kalıtsal değildir.
B) Mutasyon, genlerin yapısındaki değişimdir.
C) Adaptasyon, canlıların hayatta kalma şansını arttırır.
D) Modifikasyon, canlıların gen yapısını değiştirir.

pH değeri yüksek olan ortamda pembe çiçek açan ortanca bitkisinin pH değeri düşük olan bir ortamda yetiştirildiğinde mavi çiçek açma-
sı, ortanca bitkisinin çevre şartlarının etkisiyle renk değiştirdiğini ve bu değişimin kalıtsal olmadığını gösterir. Çevre şartlarıyla meydana
gelen, kalıtsal olmayan değişim modifikasyondur.
Yanıt A

Bir araştırma grubunun çalışması aşağıda verilmiştir.
Radyasyon Ortamı 1, 2 ve 3 numaralı kaplara eşeyli çoğalan A canlısı konuluyor. 2. ve 3.
kaplar radyasyon ortamında belirli bir süre tutuluyor. Bu kaplardaki canlıla-
A A rın ve yavrularının genetik yapıları ile 1. kaptaki canlıların ve yavrularının
canlısı canlısı genetik yapıları karşılaştırılıyor.
1. kap 2. kap 3. kap
Deney sonucunda
• 1 ve 2. kaplardaki canlıların genetik yapılarının farklı olduğu,
• 1 ve 3. kaplardaki canlıların genetik yapılarının farklı olduğu,
• 1 ve 2. kaplardaki canlıların yavrularının genetik yapılarının benzer olduğu,
• 1 ve 3. kaplardaki canlıların yavrularının genetik yapılarının farklı olduğu
gözlemleniyor.
Buna göre,
I. Radyasyona maruz kalan tüm canlılar mutasyona uğramıştır.
II. Tüm mutasyonlar kalıtsal değildir.
III. 2. ve 3. kaplardaki tüm yavruların gen yapıları değişmiştir.
ifadelerinden hangileri söylenebilir?
A) Yalnız III. B) I ve II. C) I ve III. D) II ve III.

1 ve 2. kaplardaki canlıların genetik yapılarının farklı olması 2. kaptaki canlıların mutasyona uğradığını gösterir. 1 ve 3. kaplardaki canlı-
ların genetik yapılarının farklı olması 3. kaptaki canlıların mutasyona uğradığını gösterir. (I. ifade doğrudur.) 1 ve 2. kaplardaki canlıların
yavrularının genetik yapılarının benzer olması mutasyonun kalıtsal olmadığını, 1 ve 3. kaplardaki canlıların yavrularının farklı olması
mutasyonun 3. kaptaki canlılarda kalıtsal olduğunu gösteriyor. (II. ifade doğrudur.) 2. kaptaki yavruların gen yapıları değişmemiştir. (III.
ifade yanlıştır.) Yanıt B

58