Page 46 - ATA YAYINCILIK 8. Sınıf Ben Korkmam T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük Soru Bankası

MİLLÎ UYANIŞ: BAĞIMSIZLIK
YOLUNDA ATILAN ADIMLAR

GENELGELER VE KONGRELER

Mondros Ateşkes Antlaşması’ndan sonra İstanbul’a gelen Mustafa Kemal, Padişah Vahdettin ve hükûmet yetkilileriyle görüşerek
kurtuluş çareleri aramıştır. Mustafa Kemal kurtuluşun Anadolu halkını harekete geçirmekle olacağına inanmış, Anadolu’ya geçmek için
fırsat kollamıştır.
Samsun’a Çıkış (19 Mayıs 1919) BULGARİSTAN K A R A D E N İ Z SOVYET
YUNANİSTAN RUSYA
✦ Rum çetelerin taşkınlıklarına rağmen buradaki Müslü- İstanbul Samsun
MARMARA Havza
DENİZİ Amasya
manları suçlayan İtilaf Devletleri Samsun’da sükûnetin ERMENİSTAN
sağlanmasını istediler. Ankara Sivas Erzurum
✦ Mustafa Kemal, Samsun’a Hükûmet tarafından 9. İ Z İ İRAN
Ordu Müfettişi olarak çok geniş yetkilerle görevlendiril- N E
di. Böylece buradan başlayarak Millî Mücadele’yi teş- D
kilatlandırabilecekti. E G
E
IRAK
A K D E N İ Z SURİYE
Havza Genelgesi (28 Mayıs 1919) • Manda ve himaye kabul edilemez.
✦ Buradan genelge kararları kolordu komutanlarına telgrafla bil- ✦ Kongrede Doğuyu temsilen Temsil Heyeti kurulmuştur.
dirilmiştir.
Sivas Kongresi (4-11 Eylül 1919)
✦ Tüm yurtta yapılan işgallerin mitingler düzenlenerek ve İtilaf ✦ Erzurum Kongresi’nde alınan kararlar kabul edilmiştir. Sivas
Devletlerine telgraflar çekilerek protesto edilmesi istenmiştir.
Kongresi hem toplanış şekli hem de aldığı kararlar yönüyle
Amasya Genelgesi (22 Haziran 1919) ulusaldır.
✦ Mustafa Kemal’in imzaladığı Amasya Genelgesi’nin maddeleri ✦ Manda ve himaye kesin olarak reddedilmiştir.
şöyledir: ✦ Millî cemiyetler “Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiye-
• Vatanın bütünlüğü, milletin bağımsızlığı tehlikededir. Yorum: ti” adı altında birleştirilmiştir.
Millî Mücadele’nin gerekçesi ifade edilmiştir. ✦ Temsil Heyeti tüm yurdu temsil eder hâle getirilmiştir.
• Osmanlı Hükûmeti sorumluluğunu yerine getirmemektedir. ✦ İrade-i Millîye gazetesi çıkarılmıştır.
Yorum: Millî Mücadele’nin gerekçesi ifade edilmiştir.
• Milletin bağımsızlığını yine milletin azim ve kararı kurtaracak-
tır. Yorum: Bu madde ile Millî Mücadele’nin amacı ve yöntemi
ortaya konulmuştur.
• Milletin haklarını arayacak her türlü baskıdan uzak, millî bir
kurul oluşturulmalıdır. Yorum: Bu madde ile Temsil Heyeti
fikri gündeme gelmiştir.

• Anadolu’nun en güvenli yeri olan Sivas’ta millî bir kongre top-
lanacaktır. Sivas Kongresi Binası
Amasya Görüşmeleri (20-22 Ekim 1919)
Erzurum Kongresi (23 Temmuz-7 Ağustos 1919)
✦ Yeni kurulan Ali Rıza Paşa hükûmetinden Bahriye Nazırı Salih
✦ Erzurum Kongresi toplanış şekli bölgesel, aldığı kararlar yö- Paşa ile Temsil Heyeti başkanı Mustafa Kemal arasında ol-
nüyle ise ulusaldır. Kongrede alınan bazı kararlar şunlardır: muştur.
• Millî sınırlar içinde vatan bir bütündür, bölünemez.
✦ Temsil Heyeti, Mebusan Meclisinin Anadolu’da güvenli bir yer-
• Osmanlı Hükûmeti vatanı korumazsa geçici bir hükûmet ku- de toplanmasını istemiştir.
rulacaktır.
✦ Sivas Kongresi kararları ve Anadolu Müdafaa-i Hukuk Cemiye-
• Kuvâ-yı Millîye’yi etkin, millî iradeyi hâkim kılmak esastır. tinin İstanbul Hükûmeti tarafından tanınması kararlaştırılmıştır.

• Hristiyan azınlıklara siyasi hâkimiyetimizi ve sosyal dengemi-
zi bozacak ayrıcalıklar verilemez.

45