Page 100 - ATA YAYINCILIK 8. Sınıf Ben Korkmam T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük Soru Bankası

ATATÜRKÇÜLÜK VE ÇAĞDAŞLAŞAN
TÜRKİYE

ATATÜRK İLKELERİ

CUMHURİYETÇİLİK DEVLETÇİLİK
Cumhuriyet, halkın doğrudan doğruya seçtiği temsilciler aracı- Devletçilik; devletin, ihtiyaç duyduğu durumlarda halkın kalkın-
lığı ile egemenliği elinde tuttuğu yönetim şeklidir. ması ve gelişmesi için ekonomik ve sosyal alanlarda yatırım
✦ Cumhuriyetin kazandırdıkları: ve çalışmalarda bulunulmasıdır.
• Demokratik ortam ve yönetim anlayışı oluşturmuştur. ✦ Devletçilik ilkesi doğrultusunda yapılan inkılaplar:
• Türk toplumunun çağdaşlaşmasını sağlamıştır. • Kapitülasyonların kaldırılması ile Kabotaj Kanunu’nun çıkarıl-
• Bütün vatandaşların eşit şekilde yönetime katılmasını sağla- ması
mıştır.
• Teşvik-i Sanayi Kanunu
• Temel hak ve özgürlükleri güvence altına almıştır. • İzmir İktisat Kongresi’nin yapılması
✦ Cumhuriyetçilik ilkesi doğrultusunda yapılan inkılaplar:
• Beş Yıllık Kalkınma planının hazırlanması
• TBMM’nin açılması, saltanatın kaldırılması, Cumhuriyet’in ilanı
• Merkez Bankasının kurulması
• Çok partili hayata geçiş denemeleri ve siyasi partilerin kurulması • Etibank, Sümerbank ve İş Bankasının kurulması
• Kadınlara seçme ve seçilme haklarının verilmesi
LAİKLİK
MİLLİYETÇİLİK
Milliyetçilik, milletini sevmeyi ve millî çıkarları her şeyden üs- Laiklik, din ve devlet işlerinin birbirinden ayrı tutulması, devlet
tün tutmayı benimseyen bir ilkedir. işleyişinin ve hukukun dine göre değil akla ve mantığa göre
✦ Milliyetçilik ilkesi: yapılmasıdır.
• Millî birlik ve beraberliği öngörür. ✦ Laiklik ilkesi din ve vicdan özgürlüğünü benimser.
• Her türlü ırkçılığı ve ayrımcılığı reddeder. ✦ Her alanda akıl ve bilimin kullanılmasını savunur.
• Millî ekonomiyi benimser ve sağlamaya çalışır. ✦ Toplumun çağdaşlaşması ve modern bir yapıya kavuşmasını
✦ Milliyetçilikle ilgili kavramlar şunlardır: amaçlar.
• Millî kültür, millî eğitim, millî birlik ve beraberlik, dil, tarih ve ✦ Laiklik ilkesi ile ilgili kavramlar şunlardır:
Türklük şuuru, manevi değerler, millî bağımsızlık... • Akılcılık, bilimsellik, din ve vicdan özgürlüğü...
✦ Milliyetçilik ilkesi doğrultusunda yapılan inkılaplar: ✦ Laiklik ilkesi doğrultusunda yapılan inkılaplar:
• Türk Tarih Kurumu ve Türk Dil Kurumunun kurulması • Tevhid-i Tedrisat Kanunu, Medeni Kanun’un hazırlanması
• TBMM’nin açılması • Türk Harf İnkılabı • Şapka Kanunu’nun çıkarılması ve kılık kıyafetle ilgili düzenle-
• Kabotaj Kanunu’nun • Millî (İzmir) İktisat Kongresi’nin meler yapılması
çıkarılması yapılması • Saltanatın kaldırılması • Halifeliğin kaldırılması
HALKÇILIK • Tekke, zaviye ve türbelerin kapatılması
Halkçılık, cumhuriyetçilik ve milliyetçilik ilkesinin doğal sonu- • İlkelerin anayasaya dâhil edilmesi
cudur.
İNKILAPÇILIK
✦ Halkçılık ilkesine göre hiçbir kişiye, aileye ve zümreye ayrıca-
lık tanınamaz. Halk içersinde yer alan bütün bireyler kanunlar İnkılapçılık devamlı yenileşmeyi çağdaşlaşmayı ve çağın ge-
önünde eşit kabul edilir. reklerine uyum sağlamayı amaçlayan Atatürk ilkesidir.
✦ Devlet halkın refahı ve mutluluğu için çalışır. Anayasamızda ✦ İnkılapçılık, eskiyen ve geçerliğini yitiren kurumları kaldırıp ye-
yer alan “sosyal devlet” anlayışı da bunu gerektirir. rine yenisini getirmeyi öngörür.
✦ Halkçılık ile ilgili kavramlar şunlardır: ✦ Aklın ve bilimin ışığında ikna edici yollarla çağdaşlaşmayı ve
• Eşitlik, sosyal devlet, sosyal adalet, sınıf ayrımının olmaması, modernleşmeyi savunur.
sosyal dayanışma, halk egemenliği... ✦ İnkılapçılık ile ilgili kavramlar şunlardır:
✦ Halkçılık ilkesi doğrultusunda yapılan inkılaplar: • Yenileşme, yenilik, çağdaşlaşma, modernleşme, akılcılık ve
• TBMM’nin açılması • Cumhuriyetin ilanı bilimsellik
• Medeni Kanunun kabulü • Tevhidi Tedrisat Kanunu’nun ✦ İnkılapçılık ilkesi doğrultusunda yapılan yenilikler:
hazırlanması • Takvim, saat ve ölçülerde değişiklik miladi takvimin kabulü
• Soyadı Kanunu’nun kabülü • Aşar Vergisi’nin kaldırılması • Kılık ve kıyafetle ilgili düzenlemeler
• Azınlıkların Türk vatandaşı sayılması • Latin harflerinin kabulü
• Kadınlara seçme seçilme hakkının verilmesi • Çağdaşlaşmak için yapılan bütün yenilikler

99