Page 93 - ATA YAYINCILIK 6. Sınıf Ben Korkmam Türkçe Soru Bankası
P. 93
METNİN ANLAMI VE YAPISI
HİKÂYE UNSURLARI / METİNLER ARASI KARŞILAŞTIRMA
HİKÂYE UNSURLARI METİNLER ARASI KARŞILAŞTIRMA
Bir olayın anlatıldığı metinlerde bu olayla birlik- İki metin çeşitli yönlerden birbirine benzeyebi-
Bir metinde bazı te yer, zaman ve kişiler; hikâyenin temel unsur- lir veya birbirinden ayrılır. Metinlerde işlenen
hikâye unsurları hiç ol- larını oluşturur. Bir metinde bu unsurların ta- konu, verilmek istenen mesaj, kullanılan dil ve
mayabilir, bazı hikâye mamı bir arada olabileceği gibi bir ya da birkaçı anlatım özellikleri, metin türü, hikâye unsurları
unsurları ise vardır eksik olabilir. karşılaştırılabilir.
ancak belirgin değildir.
Örneğin "Bir zamanlar
adil ve merhametli bir Olay: Hikâyenin en temel unsurudur. Anlatılan,
padişah varmış." cüm- üzerinde söz söylenen durumdur. I. Metin
lesinde bir zamanlar Çok eski zamanlarda bir anne üç çocuğuy-
ifadesi zaman belirtir Kişiler: Hikâyenin merkezinde yer alan kişi ya la birlikte ormandaki kulübesinde yaşarmış.
ancak bu, belirli bir da kişilere ana karakter, diğerlerine de yardım- Günlerden bir gün anneleri ormanın öbür
zaman değildir. cı karakter ya da yardımcı kişiler denir. ucundaki büyükannelerini görmeye gitmiş.
Bunu gören kurt, büyükannenin kılığına gire-
Yer: Hikâyede anlatılan olayın geçtiği mekân- rek evin kapısını tıklatmış. "Yavrularım, ben
dır. sizin büyükannenizim. Açın kapıyı." demiş.
II. Metin
Zaman: Olayın yaşandığı andır. Günün belir- Yaşlı balıkçı ılık bir sonbahar günü oltasını
li bir vakti, belirli bir gün, ay ya da yıl olabilir. alıp inmiş deniz kıyısına. Atmış oltasını de-
Bazen de hikâye daha belirsiz bir zamanda nize, beklemeye koyulmuş. Aradan saatler
geçebilir. geçmiş. Balıklar oltanın iğnesindeki yemi
yiyor ama hiçbiri oltaya yakalanmıyormuş.
Kahramanları insan Balıkçı, anlaşılan bugün balıklar beni değil,
dışındaki varlıklar olan ben balıkları doyuracağım, demiş.
eserlerde kişi yerine Ökkeş sürüsünü önüne kattı. Çamlıbel'in
varlık kadrosu ifadesi eteğinde, sürüyü her zaman getirdiği otlağa Aşağıdakilerden hangisi bu metinlerin or-
kullanılır. getirdi. Kavalını çıkarıp dertli dertli üflemeye tak yönlerinden biridir?
başladı. Sadece koyunları, kuzuları değil; A) Hayalî ögelere yer verilmesi
bütün bir tabiat Ökkeş'in kavalını dinliyordu.
B) Zaman unsurunun belirgin olmaması
Bu metinde aşağıdaki hikâye unsurların-
dan hangisi belirgin değildir? C) Kişileştirmeye başvurulması
D) 3. kişi ağzından anlatım yapılması
A) Kişi B) Yer
C) Olay D) Zaman
I. metinde kurda insan özelliği verilerek ki-
şileştirme yapılmıştır, II. metinde kişileştirme
Hikâyede olay Ökkeş'in sürüsünü otlatması
Hikâye unsurları, ve kaval çalmasıdır. Yer Çamlıbel'in eteğinde yoktur. İki metinde de olaylar 3. kişi ağzın-
hikâyenin ögeleri, bir otlaktır. Kişiler Ökkeş ve sürüsüdür. Ola- dan anlatılmıştır. İkinci metinde hayalî ögeler
hikâye haritası ifa- yın geçtiği zaman ise metinde verilmemiştir. yoktur. Birinci metinde zaman belirsizdir.
delerinin hepsi aynı Cevap: D
anlamda kullanılır. Cevap: D
92
