Page 52 - ATA YAYINCILIK 6. Sınıf Ben Korkmam Türkçe Soru Bankası

CÜMLEDE ANLAM

NESNEL - ÖZNEL ANLATIMLI CÜMLELER

NESNEL ANLATIMLI CÜMLELER • Küçük ejderha, henüz ağzından nasıl alev

Doğruluğu veya yanlışlığı kanıtlanabilen, kişi- çıkaracağını öğrenememişti.
sel görüş ve yorumlar içermeyen cümleler nes- • Ormanda akşam olunca yaşlı meşe hemen Nesnel anlatımlı
nel anlatımlıdır. komik hikâyelerinden anlatmaya başlardı. cümlelerde cümlenin

• Her yıl binlerce insan çeşitli nedenlerle göç bildirdiği yargının doğ-
etmektedir. ruluğu veya yanlışlığı
Aşağıdakilerden hangisi hayal ürünü bir kişiden kişiye değiş-
• Aldığın ayakkabının aynısını daha ucuza
aldım. cümledir? mez. Öznel anlatımlı
A) Karavanla çıktığımız tatilde harika bir se- cümlelerde ise değişir.
rüven yaşadık. Örnek:
(1) Yanardağların ağzına "krater" denir. (2) B) Bir fındık faresi ofisteki bütün kâğıtlara "Ay, Dünya'dan
Krater, huni şeklinde bir çukurdur. (3) Yanar- az çok zarar vermiş. büyüktür." nesnel
dağ patlamaları sırasında püsküren lavlar, C) Yaşlı tavuğumuz yumurtadan kesildi. bir cümledir. Çün-
kraterden yeryüzüne çıkar. (4) Lavlar daha D) Kurşun kalem yeni bir sahibi olduğu için kü Ay'ın Dünya'dan
sonra katılaşıp ilginç kayaçlar oluşturur. küçük olduğu, herkes
çok heyecanlıydı.
Bu metindeki numaralanmış cümlelerin tarafından bilinen
hangisi öznel bir yargı bildirmektedir? bilimsel bir gerçektir.
Öyleyse bu cümle-
A) 1. B) 2. "A", "B" ve "C" seçeneklerinde günlük ha-
C) 3. D) 4. nin yanlışlığı herkes
yatta karşılaşılabilecek, olağanüstü unsurlar tarafından kabul edilir.
barındırmayan durumlar anlatılmaktadır. "D" Yani cümle yanlış bir
seçeneğinde anlatılan olay ise hayal gücüne yargı bildirmektedir
Metindeki 1, 2 ve 3. cümleler nesnel yargıla- dayalıdır. Bu ifade gerçek olması mümkün fakat yargının yanlışlı-
ra örnektir. 4. cümlede yazar lavların katıla- olmayan bir durumu anlatmaktadır. ğı kanıtlanabildiği için
şarak ilginç kayaçlar oluşturduğunu söyler- Cevap: D bu cümle nesnel bir
ken kişisel fikrini açıklamıştır. Çünkü ilginçlik cümledir.
kişiden kişiye değişebilen bir kavramdır.
Cevap: D
Köşkün görkemli kapısı gıcırtıyla açıldı.
ÖZNEL ANLATIMLI CÜMLELER I II III IV Kişileştirme ve ko-
Bilimsel bir ispatı olmayan, anlatanın kendi ki- Bu cümledeki numaralanmış sözcükler- nuşturma sanatının
şisel görüş ve yorumlarını içeren cümleler öz- den hangisi cümleye öznellik katmıştır? olduğu cümleler aynı
nel anlatımlıdır.
A) I. B) II. zamanda hayal ürünü
• Bahçeli bir evde yaşamak, çocuk için en bü- C) III. D) IV. cümlelerdir.
yük mutluluktur.
Örnek:
• Yapboz hem eğlendirici hem de öğretici bir "Baykuş, bilgiç bilgiç
oyundur.
Bu cümledeki görkemli sözcüğü cümleye cevap verdi." cüm-
KURGUSAL (HAYAL ÜRÜNÜ) CÜMLELER öznellik katmıştır. Cümlede bu sözcük olma- lesinde kişileştirme
Yazarının hayal gücüne dayanan, gerçekleş- saydı cümle nesnel anlatımlı olurdu. olduğu için bu cümle
mesi mümkün olmayan olayları ve durumları Cevap: B hayal ürünü bir cüm-
anlatan kurgusal cümlelerdir. Daha çok masal ledir.
ve fabllarda kullanılır.

51