Page 166 - ATA YAYINCILIK 6. Sınıf Ben Korkmam Türkçe Soru Bankası

DİL BİLGİSİ

KONU TESTİ 28
2895
1. Bir veya daha fazla sıfatın bir ismi veya daha fazlasını 3. • İsimleri işaret ederek belirten ve yerlerini bildiren
renk, biçim, sayı, işaret vb. yönlerden nitelemesi veya sıfatlara "işaret sıfatı" denir.
belirtmesi ile oluşan kelime gruplarına "sıfat tamlaması" • İsimlerin sayılarını, bölümlerini, sıralarını, parçala-
adı verilir. Bir ismin başka bir isimle anlam ilişkisi kura- rını kesin olarak belirten sıfatlara "sayı sıfatı" denir.
rak oluşturduğu kelime grubuna ise "isim tamlaması" • İsimlerin sayılarını ve miktarlarını kesin olarak de-
denir. Sıfatlar kimi zaman isim tamlaması içerisindeki ğil; yaklaşık, aşağı yukarı, belli belirsiz bildiren sı-
bir ismi niteleyebilir ya da belirtebilir.
fatlara "belgisiz sıfat" denir.
Buna göre, aşağıdaki dizelerin hangisinde bir isim Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi, açıkla-
tamlamasının tamlayanı hem belirtme hem de nite- ması verilen sıfat çeşitlerinden herhangi birine ör-
leme sıfatı almıştır?
nek olamaz?
A) Uzak bir iklimin havasında A) O eşyaları nereye götürüyorsun?
Güneş, yer, gök, deniz iç içe kaynaşır
B) Hastalanmış, on gündür yatıyor.
B) Başımda pervaneler gibi
Dönüp durmayın hatıralar C) Kaçıncı sınıfta okuyor?
D) Bazı günler canım çok sıkılıyor.
C) Yaşamak... Bu bahçede
Her çiçek başka açar
4. Sayı sıfatları, varlıkları sayı yoluyla belirten sıfatlardır.
D) Kuşların sohbeti pek hoş olur
Gülünç hikâyeler anlatırlar Belgisiz sıfatlar ise varlıkları sayı ve miktar bakımın-
dan tam olarak belirtmeyen sözcüklerdir. Örneğin "bir"
sözcüğü "herhangi bir" anlamında kullanılırsa belgisiz
sıfat, "tek" anlamında kullanılıp ismin sayısını ifade edi-
yorsa sayı sıfatıdır.
Buna göre, aşağıdaki cümlelerin hangisinde "bir"
2. Türkçede iki farklı tamlama çeşidi vardır. Bunlardan ilki
"isim tamlaması"dır. İsim tamlamasının alt başlıkların- sözcüğü sayı sıfatı görevinde kullanılmıştır?
da; belirtili isim tamlaması, belirtisiz isim tamlaması ve A) Bugüne kadar okuduğumuz kitapları bir kutuya kal-
zincirleme isim tamlaması vardır. Belirtili isim tamlama- dırdık.
sının belirtisiz isim tamlamasından farkı tamlayanın da B) Günde sadece bir öğün yiyerek zayıflayacağını dü-
ek alıyor olmasıdır. Bir diğer tamlama çeşidi ise sıfat şünüyor.
tamlamasıdır. Sıfat tamlamalarının isim tamlamaların- C) Gizem Hanım bir otomobil satın almayı planlıyor.
dan farkı, sıfatların bir veya daha fazla ismin önüne ge-
lerek isimleri belirtiyor ya da niteliyor olmasıdır. D) Bir gün beni anlayacağını umuyorum, dedi.
Buna göre, aşağıdaki altı çizili tamlamalardan han- 5. Sıfatlar, niteledikleri ya da belirttikleri adlardan önce yer
gisinin türü diğerlerinden farklıdır? alır. Bu şekilde kullanılmazsa sıfatların türü değişir.

A) Uçsuz bucaksız şehirleri yorulmadan gezdiler.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, "bu" sıfatı bu
B) Yol kenarında durup yıldızlı geceyi seyrettiler. açıklamayı örneklendirmiştir?

C) Güneşin sıcaklığı yakıp kavursa da ilerlemekten A) Bizim ev bu sokağın sonundadır.
vazgeçmediler. B) Bu çocuğun görsel zekâsı çok iyi.
D) Yağmur çamur demeden sonunda görkemli vadiye C) Arka lastiği inmiş bu arabanın.
ulaştılar. D) Almayı düşündüğüm kitap buydu.

165