Page 66 - ATA YAYINCILIK 6. Sınıf Ben Korkmam Fen Bilimleri Soru Bankası

VÜCUDUMUZDAKİ SİSTEMLER

DOLAŞIM SİSTEMİ - 1

Canlının yapı birimleri için gerekli olan besin ve oksijeni yapı birimlerine, burada oluşan atık maddeleri de vücuttan uzak-
laştıracak organlara taşıyan sisteme dolaşım sistemi denir.
• Dolaşım sisteminin görevleri şunlardır: Bütün yapı birimlerine besin ve oksijen taşımak, bu yapı birimlerinde oluşan
karbondioksit gibi atıkları ilgili organlara taşımak, yaralanmalarda kan kaybını önlemek için pıhtılaşmayı sağlamak,
vücudu mikroplara karşı korumak, vücut sıcaklığını dengelemek...
Dolaşım sistemi üç kısımda incelenir.
KALP: Göğüs boşluğunda iki akciğerin arasında bulunan kalp, sol akciğere daha yakındır.

Vücuda kan pompalarken kasılıp gevşeme hareketi yapar. Kalp, üstte iki, alt-
Toplardamar Atardamar ta iki olmak üzere dört odacıktan oluşur. Kan, üst odacıklardan alt odacıklara

Sağ üst Sol üst doğru akar. Üst odacıklar kasılırken alt odacıklar gevşer. Üst odacıklar kanı
odacık
odacık alt odacıklara, alt odacıklar kanı diğer organlara gönderir. Bu nedenle alt oda-
Sağ alt Sol alt cıkların kas tabakası daha kalındır. Kalbin sol tarafı oksijence zengin kan (temiz
odacık odacık
kan), kalbin sağ tarafı oksijence fakir kan (kirli kan) taşır. Kalbe kan getiren da-
marlar üst odacıklara bağlıdır. Üst ve alt odacıklar arasında bulunan kapakçıklar,
kasılma sırasında kanın geri dönmesini engeller.
DAMARLAR: Kanın vücut içinde dolaşmasını sağlayan damarların kalınlıkları farklı olup yapı ve görevlerine göre üç çeşittir.

Atardamar Atardamarlar: Kanı kalpten organlara taşıyan damarlardır. Genellikle oksi-
Kılcal damar jence zengin kan taşır. Kalbin alt odacıklarına bağlıdır. Kan akış hızının en
fazla olduğu damardır. Kesilmesi durumunda kan, fışkırma şeklinde akar.
Toplardamar Toplardamar: Kanı kalbe getiren damarlardır. Genellikle oksijence fakir kan
taşır. Kalbin üst odacıklarına bağlıdır. Kanın akış hızı atardamarlardan daha
yavaş olduğu için kesilmesi durumunda kan, damlama şeklinde akar.
Kılcal damarlar: Atardamarlar ile toplardamarları birbirine bağlayan ince damarlardır. Kan ile dokular arasında oksijen,
besin ve karbondioksit gibi maddelerin alışverişini sağlar. Kesilmesi durumunda kan sızıntı şeklinde akar.
.

Aşağıdaki görselde öğrencilerin servisle evlerinden alınıp Görseldeki durumda yol damarlara, okul servisi kana, öğ-
okula getirilmesi verilmiştir. renciler besin ve oksijene, okul ise doku ve organlara ben-
zetilebilir.

Bu olay, vücuttaki kan dolaşımına benzetilirse yol,
okul servisi, öğrenciler ve okul hangi yapıları temsil
eder? Yazınız.
Yol: ............................ Okul servisi: ............................
Öğrenciler: ..................... Okul: ........................................

65