Page 282 - ATA YAYINCILIK 6. Sınıf Ben Korkmam Fen Bilimleri Soru Bankası

VÜCUDUMUZDAKİ SİSTEMLER VE SAĞLIĞI

DUYU ORGANLARI - 1

Çevremizde meydana gelen olayları ve değişiklikleri algılamamızı sağlayan organlara duyu organları denir.

• Duyu organları vücudun dış dünya ile bağlantısını sağlar.
Duyu organlarında bulunan, çevreden gelen uyarıları algılayabilen, bunları duyu sinirlerine aktaran özel hücrelere duyu
almaçları denir.

GÖZ: Işık sayesinde cisimlerin şeklinin, renginin ve konumunun algılanmasını sağlar.
Gözü koruyan yapılardan olan göz kapağı, tehlike anında kapanarak gözü yabancı maddelerden korur. Ayrıca açılıp
kapanırken gözyaşının yayılmasını sağlar. Kaş, alından göze doğru akan terin göze girmesini engeller. Kirpikler, tozların
göze girişini engeller. Gözyaşı bezleri ürettiği gözyaşını, gözyaşı kanalları ile göze ileterek gözün nemlenip temizlenmesini
sağlar.
Gözün Yapısı: Göz, dıştan içe doğru üç tabakadan oluşur.

Camsı cisim 1. Sert Tabaka: En dışta bulunan sert, dayanıklı ve beyaz kısımdır.
Damar tabaka İris
Kornea • Gözü dış etkilere karşı korur.
Sarı benek (Saydam tabaka)
Göz bebeği • Gözün ön kısmında ışığın gözün içine girebilmesi için incelip
saydamlaşan ve kubbemsi bir hâl alan kısma saydam tabaka
Kör nokta Göz merceği (kornea) denir. Saydam tabaka, göze gelen ışınların kırıldığı ilk
Ağ tabaka (Retina)
yerdir.
Sert tabaka
2. Damar Tabaka: Sert tabakanın iç kısmında bulunur
• Burada bulunan kan damarları gözün beslenmesini sağlar.
İris
Göz bebeği • Damar tabaka, gözün ön kısmında göze rengini veren irisi oluşturur. İrisin or-
tasındaki boşluğa göz bebeği denir. İris, göze gelen ışığın şiddetine göre göz
bebeğini büyütüp küçültür.
• İrisin arkasında ince kenarlı bir mercek olan göz merceği bulunur. Göz merceği, göz bebeğinden geçen ışınları kırar.

Göz yuvarlağının ortasındaki boşluğu dolduran yapıya camsı cisim denir. Camsı cisim, göz yuvarlağının şeklini korur.
3. Ağ Tabaka (Retina): En içte bulunan tabakadır.
Ağ tabakada bulunan yapılar şunlardır: Sarı benek (sarı leke), kör nokta, duyu almaçları
• Sarı benek, duyu almaçlarının bulunduğu ve görüntünün oluştuğu yerdir. Kör nokta, görme sinirlerinin gözden çıktığı
kısımdır. Kör noktada duyu almaçları bulunmadığı için burada görüntü oluşmaz.
Görme Olayı: Cisimden yansıyan ışınlar korneada ilk defa kırılır. Kırılan ışınlar göz bebeğinden geçer. Göz merceğine
gelen ışınlar burada ikinci defa kırılır. Camsı cisimden geçen ışınlar, sarı beneğe gelir. Sarı benekte cismin ters görüntüsü
oluşur. Oluşan ters görüntü duyu almaçları tarafından algılanır. Algılanan görüntü görme sinirleri tarafından beyne iletilir.
Ters olan görüntü beyinde düz olarak algılanır.

1. kırılma 2. kırılma
Işık ışını Saydam taba- Göz bebeği Göz merceği
ka (kornea)
Cisim Duyu
Beyin Sarı benek Camsı cisim
sinirleri

281