Page 130 - ATA YAYINCILIK 6. Sınıf Ben Korkmam Fen Bilimleri Soru Bankası

KUVVET VE HAREKET

SABİT SÜRATLİ HAREKET

Hareket hâlindeki cisimlerin birim zamanda aldıkları yola sürat denir.
Büyüklük Birim
• Bir cismin sürati, cismin aldığı yola ve cismin bu yolu aldığı süreye bağlıdır. Alınan yol m km
• Sürat birimi, yol biriminin zaman birimine bölünmesiyle bulunur. Geçen zaman sn. sa.
• Aynı sürede daha fazla yol alan hareketli, daha süratlidir. Aynı yolu daha kısa Sürat m/sn. km/sa.
sürede alan hareketli, daha süratlidir.
Eşit zaman aralıklarında eşit miktarda yol alan cismin hareketine sabit süratli hareket denir. Örneğin saatin akrep ve
yelkovanının hareketi gibi.
Yol-zaman grafiği:

Bir hareketlinin tablodaki verilerini kullanarak yol-zaman grafiği çizilirken şu adımlar izlenir:
• Önce yatay ve dikey eksenler çizilir. Daha sonra eksenlere isim verilir. Genellikle dikey eksene alınan yol, yatay eksene
zaman denir. Eksenler eşit bölmelere ayrılır. Tabloda verilen değerler grafiğe yazılır. Verilen değerler birleştirilir.
Zaman (sn.) 0 3 6 9 12 15 Yol-zaman grafiğindeki çizgilerin anlamları
Alınan yol (m) 0 12 24 36 48 60
şu şekildedir:
Alınan yol (m) Alınan yol
60
Dikey 48 Durur Sabit sürat
eksen 36
24 Sabit sürat
12 Zaman
Yatay eksen Zaman (sn.)
0 3 6 9 12 15 Zaman (sn.) 2 4 6 8 10
Sürat-zaman grafiği: Sürat (m / sn.) 5 5 5 5 5

Bir hareketlinin sürat-zaman grafiği çizilirken şu adımlar izlenir: Sürat (m/sn.)

• Yatay ve dikey eksenler çizilip isim verilir. 5
• Eksenler eşit bölmelere ayrılır. Eksenlere tablodaki değerler yazılır. Tabloya göre
değerler birleştirilir. Oluşan noktalar çizgi ile birleştirilir. 0 2 4 6 8 10 Zaman (sn.)
Hareket süresince cismin sürati değişmediği için grafik düz çizgi şeklindedir.

Yol Okul bahçesinde koşmaya Aynı sürede en fazla yol alan
Selin başlayan Ada, Ayça ve Selin’in Yol kişinin sürati daha fazladır.
Ada Selin
yol-zaman grafiği yanda veril- Ada Bu bilgiye göre, Selin’in aldı-
Ayça miştir. ğı yol Ada’nın aldığı yoldan
Ayça Ada’nın aldığı yol ise Ay-
Zaman ça’nın aldığı yoldan fazladır.
Buna göre; Ada, Ayça ve Selin’in süratleri arasındaki Zaman Yanıt D
ilişki aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?

A) Selin > Ayça > Ada B) Ada > Selin > Ayça
C) Ayça > Ada > Selin D) Selin > Ada > Ayça

129