Page 33 - ATA YAYINCILIK 5. Sınıf Ben Korkmam Türkçe Soru Bankası

SÖZ GRUPLARINDA ANLAM

SÖZ SANATLARI

Bir duygu, düşünce, durum veya olayı daha etkili KİŞİLEŞTİRME (TEŞHİS)
bir biçimde anlatmak için söz sanatlarına başvu- İnsan dışındaki varlıklara insana ait özelliklerin
Gibi sözcüğü benzet- rulur.
melerde en sık kullanı- verilmesi ile yapılan söz sanatıdır.
lan sözcüktür. • Yavru tavşan annesinin yüzüne şaşkın şaş-
Örnek: BENZETME (TEŞBİH) kın bakıyordu.
Tavşan gibi hızlı bir Sözün anlamını güçlendirmek, söze açıklık Bu cümlede yavru tavşan insanlar gibi şaşkın
çocuktur. kazandırmak için aralarında benzerlik ilişkisi şaşkın bakmaktadır. Bu, insana ait bir özelliktir.
kurulan iki şeyden birini diğerine benzetmeye ☞ Kişileştirmede bir özelliğin insan dışındaki
denir. varlıkta olup olmadığına dikkat edilmelidir.

• Kuş gibi hafif bir yastık aldım. • “Kedimiz Boncuk ve yavrusu Tekir so-
Bu cümlede hafiflik özelliğinden dolayı yastıkla banın başında uyuyordu.” cümlesinde
kuş arasında bir benzetme ilişkisi kurulmuş ve kişileştirme sanatı yoktur. Uyumak sa-
yastık, kuşa benzetilmiştir. dece insana has bir özellik olmadığı için
kedilerin kişileştirildiği söylenemez.

Kişileştirme masallar-
da ve özellikle fabllar- (1) İnsanoğlu dünyaya geldiğinden beri
da en çok kullanılan kendini çalışmanın içinde buldu. (2) Hiçbir
söz sanatıdır. Bu sevgi ormanında
şey insana kolayca verilmiyordu. (3) İnsan- Ağaçlar gözlerimin içine güldüler
ların bir parçacık ekmek için bile karıncalar
gibi çalışmaları gerekiyordu. (4) İnsanoğlu Soluğumda yeşiller çiçeklendi
da hiç durmadan çalıştı, bugünlere geldi. Bu dizelerdeki söz sanatıyla ilgili olarak
aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
Bu metinde numaralanmış cümlelerin
hangisinde benzetme yapılmıştır? A) İnsana ait sevgi özelliği ormana aktarı-
larak kişileştirme yapılmıştır.
A) 1. B) 2.
C) 3. D) 4. B) Soluk, bitkilerin çiçek açmasına ben-
zetilmiştir.
C) İnsana ait özellikler verilerek çiçekler
Benzetme sanatında bir nesneyi, bir kav- kişileştirilmiştir.
ramı zihinde canlandırmak için nitelikçe D) Ağaçlara insana ait gülme özelliği veri-
daha üstününe benzetme söz konusudur. lerek kişileştirme yapılmıştır.
Numaralanmış cümlelerde birbirine ben-
zetilen varlıklar insanlar ve karıncalardır.
Karıncalar çalışkanlığıyla bilinir ve bu Verilen dizelerin ikincisinde kişileştirme
yönleri insanlardan üstündür. Bu nedenle yapılmıştır. “Ağaçlar gözlerimin içine gül-
üçüncü cümlede insanlar çalışkanlık yö- düler.” dizesinde insana ait gülmek söz-
nüyle karıncalara benzetilmiştir. Cümlede cüğü insan dışındaki bir varlığa, ağaca,
geçen gibi sözcüğü de bu tespiti yapma- aktarılarak şiirde kişileştirme sanatına yer
mızı kolaylaştırır. verilmiştir.
Cevap: C Cevap: D

32