Page 43 - ATA YAYINCILIK 4.Sinif Ev Calismam
P. 43
Türkçe Okuma Anlama, Cümle Bilgisi Ev Çalışmam
19
$G× 6R\DG× 6×Q×I× TDULK
BAŞIN SAĞ OLSUN NE DEMEK?
Bir kaybın ardından “Başın sağ olsun!” demek tuhaf gelirdi bana. “Giden gitti, sen yaşa-
maya devam et!” demenin acımasızlığını yaşar, ağzımın içinde yuvarlayarak net söyleye-
mezdim cümleyi. Araştırdım. İnternetin arama motorundaki iki açıklamayı görünce şaşırıp
kaldım.
1. “Bağrımdaki biten başlar” dizesinde de geçtiği üzere, Anadolu Türkçesinin er-
ken dönemlerinde “baş” kelimesi “yara” anlamında kullanılıyordu. Zamanla değişerek
“Sağ olsun.” şeklini alan sözün aslı ise “Sağalsın.” biçimindedir. “Sağalmak”; “iyi-
leşmek, geçmek” demektir. Yani “Başın sağalsın.” “Yaran şifa bulsun.” anlamında bir
temenni ifadesidir.
2. Osmanlı’dan kalma bir ifade. Anlamı da “Kime ne olursa olsun, yeter ki devletimiz
başsız kalmasın.” şeklindedir.
Aşağıdaki soruları metne göre cevap- Aşağıdaki cümleleri düşünceleri-
layalım. mize göre tamamlayalım.
1. Anadolu Türkçesinde baş kelimesi a. “Başın sağ olsun.” sözü aynen kulla-
hangi anlamda kullanılıyordu? nılmalıdır. Çünkü .................................
...................................................... .............................................................
.............................................................
2. “Sağ olsun.” sözü, kaymaya uğrayan
.............................................................
hangi sözcüğün günümüzdeki hâlidir?
...............................................
......................................................
b. “Başın sağ olsun.” sözü böyle kulla-
3. Yazar, “Başın sağ olsun!” sözünü acı-
nılmamalıdır. Yerine şöyle diyebiliriz:
masız bularak nasıl söylüyormuş?
...................................................... .............................................................
.............................................................
4. Yazar, doğru bilgiye nereden ulaşmış?
.............................................................
......................................................
................................................
43
