Page 10 - ATA YAYINCILIK 3. Sınıf Okuyorum Anlıyorum

Yeni Şeyler Öğrenmek - Merak

LUSONA NED İ
LUSONA NEDİR?R?
Öykü anlatmak birçok kültürde bulunan bir
gelenektir. Afrika ülkelerinden Angola, Zambiya
ve Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nin bazı bö-
lümlerinde de bu gelenek yaygındır. Onlar bunu
yaparken lusonayı kullanıyor. Lusona, kuma çizilen
öykü anlamına geliyor. Anlatıcı, bir taraftan öykü

anlatırken bir taraftan da kuma çizim yapıyor.
Lusonalarla öykü anlatmak göründüğü kadar
basit değil. Kuralları bilmek gerekiyor. Anlatıcı,
önce kumun üzerine parmağıyla noktalar yapıyor.
Bu noktalar belirli bir düzende oluyor. Satırları
ve sütunları oluşturuyor. Hikâyeyi anlatırken noktaların arasından ve çevresinden geçen

çizgiler çizmeye çalışıyor. Anlatıcı bazen noktaları hikâyenin kahramanı olarak kabul
edebiliyor bazen de çizgilerle oluşturduğu şeklin bütününü. Çizgiler kesişebilir ama aynı
çizginin üzerinden bir kez daha geçilemez. Çizginin sonu başıyla birleştiyse “kapalı lusona”
olarak adlandırılır. Kapalı çizgi sayısının az olması tercih edilir.

Haydi, şimdi küçük bir deneme yapalım. Aşağıdaki masalı lusona çalışmasıyla an-
latalım.
Küçük Yılanın Macerası
Küçük yılan Tıstıs, yaprakları hışırdatarak

ilerler. Dans eder, şarkı söyler. Köstebeğe, tav-

şana, kertenkeleye gördüğü herkese selam verir.

Kuyruğuyla bulunduğu noktada kocaman bir
daire çizer. “İşte!” der “Burası benim özel böl-
gem. Bu bölgeye gelen bütün canlılar benim
avım sayılır.”
Tıstıs, sesler duyar. Sesler tam altında dur-
duğu ağaçtan gelmektedir. Başını kaldırınca en
yüksekteki dalda bir kuş yuvası görür.

Ağaca tırmanmaya başlar. Yarıya gelmişken
birden durur. Çünkü kocaman bir kartal yuvaya yaklaşır. Tıstıs henüz çok küçüktür. Bir
kartalla hele hele bir anne kartalla asla baş edemez.

Yavaş yavaş ağaçtan iner. “Yerdeyken kendimi daha güçlü hissediyorum.” diyerek
dans eder.

9