Page 79 - 8. SINIF TÜRKÇE SORU BANKASI

TEST
KONU DEĞERLENDİRME 04

1. Selçuklu veziri Nizâmülmülk tarafından kurulan Nizamiye 3. Gözlerini optik bir oyuncak olarak açan sinema, zaman
Medreseleri birçok ilim adamı ve tercümanın Bağdat’a içinde rolünü değiştirerek geniş bir yelpazede üretim
akın etmesine sebep olmuştur. Edebî münazara ve yapan bir iletişim aracına dönüştü. Bu küresel aracın
toplantılar çoğalmış, halkın kitaplara olan ilgisi artmış, sanat ve düşünce yüklü imaj dünyası, ilk ortaya çıktığı
şehirde pek çok kitapçı açılmıştır. Bunun sonucunda günden bugüne, ruhumuzun derinliklerine ışık tutmayı
Bağdat, birçok büyük âlim, filozof ve edibin yetiştiği yer başardı. Seyircinin kendi yaşamını görmesini ve beyaz
olmuştur. Nizamiye Medreseleri, İslâm dünyasının her perdeden yeni şeyler öğrenmesini sağladı. Rüyalarının
tarafından hatta Endülüs’ten gelen pek çok öğrenciyi peşinden koşan insanlara ise bir düş penceresi açtı.
yetiştirerek ayrıştırıcı faaliyetlerin önlenmesinde ve Bazen toplumsal faydası için bazen de ekonomik getirisi
dayanışma sağlanmasında, toplumda ortak düşünce için kullanıldı, çoğaltıldı ve satıldı. Ne olursa olsun insan,
ve emellerin güçlenmesinde, Selçuklu devlet görevlisi ondan ve rüyalarından asla vazgeçmedi. Şairin de dediği
yetiştirilmesinde önemli katkıları olmuştur. gibi daima hayal ederek yaşadı, yaşamak için hayal etti.
Gözlerini kapatmadan düş görebileceği tek yerin sinema
Bu metinden Nizamiye Medreseleriyle ilgili aşağıdaki
yargılardan hangisine ulaşılamaz? olduğunu yeni ve yeniden keşfetti.
Bu metinden sinema ile ilgili,
A) İnsanların kitaba olan ilgisinin artmasına katkıda I. Eğlendirici tarafının yanı sıra halkı eğitme işlevi de
bulunmuştur.
vardır.
B) İslam dünyasında bilimsel gelişmenin kaynağı olmuş- II. Günümüzdeki haline gelinceye kadar değişimler
tur.
yaşamıştır.
C) Devlet idaresinde görev olacak, eğitimli kişiler yetiş- III. Kullanılmasının temelinde toplumsal fayda vardır.
tirmiştir.
yargılarından hangilerine ulaşılamaz?
D) Bağdat, kültür ve bilim merkezi bir şehir hâline gel-
miştir.
A) Yalnız I B) I ve III C) Yalnız III D) II ve III

2. Türkler tarih boyunca pek çok farklı takvim kullanmışlar- 4. I. Elmas ve grafitin her ikisi de kristal yapıdadır ancak
dır. Bu takvimlerden biri olan On İki Hayvanlı Türk Takvimi yapılarındaki atomların düzenlenişi farklı olduğundan
Çinliler ve Tibetliler tarafından da kullanılmıştır. On İki birbirlerinden farklı özellikler sergiler.
Hayvanlı Türk Takvimi’nde kullanılan 12 hayvan, 12 yılı II. Karbon, doğada üç farklı biçimde bulunur, elmas,
simgelemektedir. 12 yıllık süreçteki her yıl, bir hayvanın grafit ve fullerit.
ismi ile anılmıştır. Bu hayvanlara ve yıllara ise sembolik
anlamlar yüklenmiştir. Örneğin Timsah yılı girdiğinde yağ- III. Karbon, dünyadaki en yaygın ve yaşamın varoluşu
murun çok yağacağına ve bolluk olacağına; Balık yılında için gerekli dört temel elementten biridir ve insan
doğanların malının mülkünün çok olacağına inanılırmış. vücudunun %18’i karbondan oluşur.
12 Hayvanlı Türk Takvimi’nin ilk kullanım tarihi tam olarak IV. Grafitin moleküler yapısı elmasınki kadar yoğun
bilinmemektedir. Ancak Göktürk Abidelerindeki “Kül Tigin olmadığından onun kadar dayanıklı ve sert değildir.
koyun yılka yiti yigirmike uçdı…’’ ifadelerinden bu takvi-
min yaygın ve etkin olarak kullanıldığı anlaşılmaktadır. V. Elmas çok sert, dayanıklı, genellikle renksiz ve say-
dam bir maddedir, grafitse yumuşak, siyah renkli ve
Bu metinde On İki Hayvanlı Türk Takvimi ile ilgili kaygan bir maddedir.
aşağıdaki sorulardan hangisinin cevabı yer alma-
maktadır? VI. Karbonun doğada rastlanan üçüncü biçimi olan fulle-
rit, kusursuz biçimli küresel moleküllerden oluşur. Bu
A) Aylar hangi isimlerle adlandırılmıştır? moleküllerin her biri tam 60 karbon atomu içerir.

B) Kök Türkler döneminde bu takvim kullanılmış mıdır? Numaralanmış cümlelerle anlamlı bir metin oluşturul-
duğunda aşağıdakilerden hangisi baştan dördüncü
C) Hayvanların ve yılların bir anlamı var mıdır? cümle olur?
D) Hangi toplumlar tarafından kullanılmıştır?
A) III B) IV C) V D) VI

79